Wymagania ochrony przed hałasem w budynkach użyteczności publicznej

Przepisy określają jakie wymagania powinny spełniać budynki użyteczności publicznej w zakresie ochrony przed hałasem zewnętrznym przenikającym do pomieszczeń mieszkalnych z otoczenia budynku, wewnętrzny: instalacyjnym, bytowym powietrznym i uderzeniowym oraz hałasem pogłosowym.

Ochrona przed hałasem w budynkach użyteczności publicznej – normy i przepisy

Przy projektowaniu, wznoszeniu, użytkowaniu i przebudowie budynków, w tym użyteczności publicznej, należy stosować postanowienia i wymagania zawarte w

• Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Warunkach technicznych);

oraz normach

• PN-B-02151-2  Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach – Część 2: Wymagania dotyczące dopuszczalnego poziomu dźwięku w pomieszczeniach;
• PN-B-02151-3  Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych;
• PN-B-02151-4  Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne prowadzenia badań.

W powyższych dokumentach zawarte są następujące postanowienia dotyczące budynków użyteczności publicznej:

Zgodnie z par. 326 Warunków technicznych:

1. Poziom hałasu oraz drgań przenikających do pomieszczeń w budynkach (…) użyteczności publicznej, z wyłączeniem budynków, dla których jest konieczne spełnienie szczególnych wymagań ochrony przed hałasem, nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w Polskich Normach dotyczących ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach oraz oceny wpływu drgań na ludzi w budynkach, wyznaczonych zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi metody pomiaru poziomu dźwięku A w pomieszczeniach oraz oceny wpływu drgań na ludzi w budynkach.
2. W budynkach, (mieszkalnych) przegrody zewnętrzne i wewnętrzne oraz ich elementy powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą od podanej w Polskiej Normie dotyczącej wymaganej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych, wyznaczonej zgodnie z Polskimi Normami określającymi metody pomiaru izolacyjności akustycznej elementów budowlanych i izolacyjności akustycznej w budynkach. Wymagania odnoszą się do izolacyjności:
   1. ścian zewnętrznych, stropodachów, ścian wewnętrznych, okien w przegrodach zewnętrznych i wewnętrznych oraz drzwi w przegrodach wewnętrznych - od dźwięków powietrznych,
   2. stropów i podłóg - od dźwięków powietrznych i uderzeniowych,
   3. podestów i biegów klatek schodowych w obrębie lokali mieszkalnych - od dźwięków uderzeniowych.
3. Prowadzone w budynku przewody i kanały instalacyjne (w tym kanały wentylacyjne) nie mogą powodować pogorszenia izolacyjności akustycznej między pomieszczeniami poniżej wartości wynikających z wymagań zawartych w Polskiej Normie dotyczącej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.
4. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym: (…)
5. W pomieszczeniach budynków użyteczności publicznej, których funkcja związana jest z odbiorem mowy lub innych pożądanych sygnałów akustycznych, należy stosować takie rozwiązania budowlane oraz dodatkowe adaptacje akustyczne, które zapewnią uzyskanie w pomieszczeniach odpowiednich warunków określonych odrębnymi przepisami. Adaptacje akustyczne należy wykonywać z materiałów o potwierdzonych własnościach pochłaniania dźwięku wyznaczonych zgodnie z Polską Normą określającą metodę pomiaru pochłaniania dźwięku przez elementy budowlane.

Ochrona przed hałasem wewnętrznym instalacyjnym i od urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku w budynkach użyteczności publicznej

Zgodnie z par. 327 Warunków technicznych (317):

1. (…)
2. Instalacje i urządzenia, stanowiące techniczne wyposażenie budynku (…) i użyteczności publicznej, nie mogą powodować powstawania nadmiernych hałasów i drgań, utrudniających eksploatację lub uniemożliwiających ochronę użytkowników pomieszczeń przed ich oddziaływaniem. (…)

W PN-B-02151-2 (tablica 1) podane są dopuszczalne poziomy dźwięku A hałasu pochodzącego z budynku w którym znajdują się oceniane pomieszczenia. Wymaganie wyrażane jest za pomocą poziomów równoważnych L_Aeq,nT oraz maksymalnych L_AFmax,nT , dB, określanych zgodnie z PN-B-02151-2.

Źródłem hałasu mogą być zarówno instalacje techniczne będące wyposażeniem tego budynku (np. urządzenia techniczne zlokalizowane na dachu), jak też od inne źródła hałasu w znajdujących się w nim pomieszczeniach technicznych i usługowych.

Tablica 1 - Dopuszczalny poziom hałasu (dźwięku A) [dB] przenikający do pomieszczeń chronionych z pomieszczeń ze źródłami hałasu instalacyjnego i od urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku (według PN-B-02151-2

Ochrona przed hałasem zewnętrznym przenikającym do pomieszczenia z otoczenia budynku użyteczności publicznej

Zgodnie z par. 325 Warunków technicznych (317):

1. Budynki (…) użyteczności publicznej należy sytuować w miejscach najmniej narażonych na występowanie hałasu i drgań, a jeżeli one występują i ich poziomy będą powodować w pomieszczeniach tych budynków przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu i drgań, określonych w Polskich Normach dotyczących dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach oraz oceny wpływu drgań na budynki i na ludzi w budynkach, należy stosować skuteczne zabezpieczenia.
2. Budynki z pomieszczeniami wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami należy chronić przed tymi uciążliwościami poprzez zachowanie odpowiednich odległości od ich źródeł, usytuowanie i ukształtowanie budynku, stosowanie elementów amortyzujących drgania oraz osłaniających i ekranujących przed hałasem, a także racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku oraz zapewnienie izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych określonej w Polskiej Normie dotyczącej wymaganej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.

Do obliczenia przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody zewnętrznej R’_A,2 (lub R’_A,1), dB, należy przyjmować wartości poziomu odniesienia L_Aeq,wew, dB, zgodnie z zasadami podanymi w PN-B-02151-3 według tablicy 2.

Tablica 2. Poziom odniesienia L_Aeq,wew [dB] dotyczący miarodajnego równoważnego poziomu dźwięku A, od hałasu zewnętrznego, odpowiadający klasom akustycznym według PN-B-02151-3 (643)

Ochrona przed hałasem wewnętrznym bytowym powietrznym i uderzeniowym w budynkach użyteczności publicznej

Ochrona przed hałasem wewnętrznym powietrznym, przenikającym do pomieszczenia chronionego z innych pomieszczeń danego budynku

Izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych w budynkach użyteczności publicznej powinna spełniać minimalne wartości wskaźnika izolacyjności od dźwięków powietrznych R’_A,1 [dB], uwzględniającego wpływ pośredniego (również bocznego) przenoszenia dźwięków, podane są w PN-B-02151-3. W tablicy 3 podano przykładowe wymagania dla wybranych rodzajów budynków użyteczności publicznej i znajdujących się w nich przegród.

W przypadku izolacyjności akustycznej drzwi należy stosować projektowy wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej R_A,1,R [dB], określony na podstawie badań laboratoryjnych i pomniejszony o 2 dB.

Zgodnie z PN-B-02151-3 i w przypadkach tam podanych w miejsce wskaźnika R’A,1 stosuje się wskaźnik oceny wzorcowej różnicy poziomów D_nT,A,1.

Tablica 3. Wybrane, minimalne wartości wskaźnika izolacyjności od dźwięków powietrznych R’_A,1 lub wskaźnika oceny wzorcowej różnicy poziomów D_nT,A,1 [dB], dla przegród wewnętrznych oddzielających pomieszczenia, odpowiadające, według PN-B-02151-3

Ochrona przed hałasem wewnętrznym uderzeniowym, przenikającym do pomieszczeń chronionych z innych pomieszczeń danego budynku

W tablicy 4 podane są dopuszczalne wartości ważonego wskaźnika przybliżonego znormalizowanego poziomu uderzeniowego L’_{n,w, dB}, (wskaźnik poziomu uderzeniowego uwzględniający boczne przenoszenie dźwięków).

Tablica 4. Wybrane, dopuszczalne poziomy dźwięków uderzeniowych, wartości wskaźnika L’n,w [dB], przenikające do pomieszczeń chronionych według PN-B-02151-3.

Uwaga: Wymaganie dotyczy wszystkich kierunków rozprzestrzeniania dźwięku w budynku. W przypadku mieszkań wielopoziomowych dotyczy także przenoszenia dźwięków z wewnętrznych stropów i wewnętrznych klatek schodowych.

Ochrona przed hałasem pogłosowym w budynkach użyteczności publicznej

W normie PN-B-02151-4 określono wymagania ochrony przed hałasem pogłosowym w budynkach użyteczności publicznej. Wymaganie te określono za pomocą:

• Dopuszczalnego czasu pogłosu, T [s] w pasmach oktawowych o środkowych częstotliwościach, f, wynoszących 250 Hz; 500 Hz; 1000 Hz; 2000 Hz i 4000 Hz. Wartości dopuszczalne czasu pogłosu odnoszą się do pomieszczeń wykończonych, z trwale zamocowanymi elementami umeblowania i wyposażenia, bez obecności ludzi (tablica 5).
  Przykładowo w pokojach biurowych i innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu czas pogłosu T ≤ 0,6 s.
• Chłonności akustycznej pomieszczenia, A [m²]. Podane wartości dotyczą każdego z pasm oktawowych o środkowej częstotliwości, f, wynoszącej 500 Hz; 1 000 Hz i 2 000 Hz oraz pomieszczeń wykończonych (w świetle wykończenia 4 m) i nie umeblowanych (z kilkoma wyjątkami).
  Przykładowo w biurach wielkoprzestrzennych, pomieszczeniach biurowych typu „open space”, salach operacyjnych banków i urzędów, biurach obsługi klienta oraz innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu chłonność akustyczna pomieszczenia, A ≥ 1,1 x S [m²], gdzie S [m²] jest rzutem pomieszczenia.

Przepisy i normy dot. ochrony przed hałasem w budynkach użyteczności publicznej

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z późn. zmianami)

PN-B-02151-2:2018-01 Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach – Część 2: Wymagania dotyczące dopuszczalnego poziomu dźwięku w pomieszczeniach.

PN-B-02151-3:2015-10 Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych.

PN-B-02151-4:2015-06 Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne prowadzenia badań.