Roboty murowe w okresie obniżonej temperatury

Z roku na rok, coraz częściej możemy zobaczyć w zimie ekipy wykonawcze, które pomimo złych warunków atmosferycznych (zwłaszcza mrozów) prowadzą prace murarskie. Wykonywanie robót murarskich zimą wymaga od wszystkich osób odpowiedzialnych za budowę większego zaangażowania i nadzoru nad pracami.
Decyzję o kontynuowaniu prac w okresie obniżonej temperatury należy poprzedzić analizą ekonomiczną, gdyż sprostanie dodatkowym wymaganiom (np. zakup odpowiednich materiałów i sprzętu) zawsze wiąże się z podwyższeniem kosztów budowy.

Podstawowe zasady prowadzenia robót murarskich w okresie zimowym

Przyjmuje się, że roboty murarskie wykonywane w temperaturach wyższych od +5ᵒC mogą być prowadzone na zasadach ogólnych. Przy temperaturach niższych, które w Polsce występują najczęściej od początku listopada do końca marca, należy stworzyć warunki umożliwiające osiągnięcie przez mur zakładanej wytrzymałości.
 

Przed rozpoczęciem robót murarskich zimą należy upewnić się, czy dostarczone na budowę materiały można stosować do wykonywania murów w okresie obniżonej temperatury. Producenci materiałów powinni zadeklarować odpowiednią dla danego materiału mrozoodporność.
 

Każda decyzja o prowadzeniu prac murarskich w okresie zimowym powinna być poprzedzona wpisem do dziennika budowy.
 

Przy planowaniu i wykonywaniu robót w obniżonych temperaturach należy zapoznać się dokładnie z wytycznymi producentów stosowanych elementów murowych i zapraw oraz z instrukcją ITB „Wykonywanie robót budowlanych w okresie obniżonej temperatury”¹⁾.

Przygotowania do wykonywania murów w zimie

Osoba odpowiedzialna za prowadzenie robót murowych na budowie powinna śledzić prognozy pogody krótko i średnio terminowe - pozwoli to zaplanować harmonogram prac i określić ewentualne dodatkowe koszty.

Zabezpieczenie elementów murowych w zimie

Miejsce, w którym będzie wykonywany mur powinno być osłonięte od wiatru, deszczu i śniegu. Materiały powinny być składowane na paletach i zabezpieczone folią w taki sposób, aby nie dopuścić do ich zamoczenia np. przez roztapiający się śnieg. Nie wolno stosować mokrych, oblodzonych lub ośnieżonych elementów murowych gdyż prowadzi to do istotnego obniżenia przyczepności między elementami murowymi a zaprawą, a nawet całkowitego jej braku. Po długotrwałym składowaniu materiałów w temperaturze ujemnej ich wykorzystanie do wykonania muru może mieć miejsce dopiero po ich całkowitym rozmrożeniu; czas rozmrażania uzależniony jest od warunków w jakich pozostawia się materiały.

Dobrym rozwiązaniem jest składowanie elementów murowych we wcześniej przygotowanych magazynach lub w budynkach w stanie surowym (należy sprawdzić czy nie zostanie przekroczone dopuszczalne obciążenie stropów). W przypadku elementów murowych składowanych na otwartej przestrzeni, przed murowaniem należy je umieścić na 24h w ogrzewanym pomieszczeniu (cieplaku).

Zabezpieczenie zapraw murarskich zimą

Zaprawa murarska dostarczana na budowę w postaci suchej mieszanki powinna być przechowywana zgodnie z zaleceniami producenta, zabezpieczona przed wilgocią.

Należy przygotować odpowiednie pomieszczenia do przygotowania zaprawy z urządzeniami do podgrzewania wody i zaprawy.
W pobliżu miejsca wykonywania zaprawy powinny znajdować się odwodnione place do składowania piasku oraz magazyn na cement i inne domieszki do zapraw.

Przechowywanie elementów murowych oraz zaprawy zimą

Metody murowania w warunkach obniżonej temperatury

Podczas wykonywania muru w warunkach obniżonej temperatury należy stworzyć takie warunki, w których elementy murowe i zaprawa połączą się w sposób trwały. Murując w warunkach zimowych powinno się zastosować jedną z metod:

Murowanie w zimie - metoda zachowania ciepła  muru

Metodę zachowania ciepła muru można stosować gdy, temperatura otaczającego powietrza nie spada poniżej -10ᵒC (dla murów wykonywanych z autoklawizowanego betonu komórkowego poniżej -5ᵒC). Świeżo wykonany mur należy zabezpieczyć przed utratą ciepła matami termoizolacyjnymi, plandekami itp. w taki sposób, aby warstwy osłaniające mur nie miały otworów.
Grubość i liczbę mat należy dostosować do warunków pogodowych. W razie nagłego spadku temperatury liczbę mat należy zwiększyć, a gdy to nie wystarczy, mur należy dodatkowo nagrzewać np. nagrzewnicami powietrznymi (wykonany mur powinien być osłonięty od bezpośredniego nadmuchu). Podczas murowania elementy murowe i zaprawa powinny mieć temperaturę wyższą niż temperatura otoczenia.

Mury kolejnych kondygnacji  można wykonywać, gdy wytrzymałość zaprawy nie będzie mniejsza niż 28-dniowa wytrzymałość w warunkach normalnych oraz gdy temperatura muru będzie wyższa niż +5ᵒC.
 

Świeżo wykonany w zimie mur zabezpieczony przed utratą ciepła matami termoizolacyjnymi

Murowanie w zimie - metoda zimnych składników

Metodę zimnych składników można stosować przy takich samych temperaturach jak metodę zachowania ciepła muru.
Nie stosuje się żadnych dodatkowych zabezpieczeń przed utratą ciepła przez mur. Do wykonywania należy stosować zaprawy szybkowiążące przygotowane na miejscu budowy lub zaprawy wyprodukowane fabrycznie.

Murowanie w zimie  - metoda podgrzewania

Metodę podgrzewania można stosować gdy, temperatura otaczającego powietrza nie spada poniżej -15ᵒC. Fragmenty murów wykonujemy z zastosowaniem wyżej opisanych metod. Stanowiska robocze i wykonywany mur zabezpieczamy matami termoizolacyjnymi i ogrzewamy za pomocą nagrzewnic powietrza. Do murowania używamy podgrzewanej zaprawy.

Murowanie w zimie  - metoda murowania w cieplakach

Metodę murowania w cieplakach może być stosowana nawet przy temperaturach poniżej -15ᵒC, niezależnie od warunków atmosferycznych.  Nad wykonywanym murem, kondygnacją, budynkiem tworzymy ogrzewaną przestrzeń. Najlepsze cieplaki są o konstrukcji pneumatycznej, ale mogą być wykonane jako drewniane skrzynie.

¹⁾ praca zbiorowa „Wykonywanie robót budowlanych w okresie obniżonej temperatury”, Wydawnictwo ITB, Warszawa 2011.