jest to decyzja administracyjna, wydana przez organy administracji architektoniczno–budowlanej, zgodnie z ustawą Prawo budowlane, zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Prezentowane dane GUS dotyczą decyzji ostatecznych. Od 2015 GUS podaje informacje o liczbie wydanych pozwoleń na budowę łącznie ze zgłoszeniami budowy z projektem budowalnym.

- mieszkania mające powstać w wyniku budowy, rozbudowy (budynków mieszkalnych i niemieszkalnych) lub przebudowy (pomieszczeń niemieszkalnych oraz mieszkań większych na mniejsze), przy realizacji, których rozpoczęto - zgodnie z Prawem budowlanym - prace budowlane.

- data rozpoczęcia prac budowlanych/przygotowawczych na terenie budowy - zgodnie z ustawą Prawo budowlane - związanych z budową budynku mieszkalnego / mieszkania. Dane dotyczyły tylko budynków nowych.

są to budynki (mieszkalne i niemieszkalne) lub mieszkania, których zakończenie budowy zgłoszone zostało przez inwestora organowi nadzoru budowlanego i organ ten nie zgłosił sprzeciwu (w drodze decyzji) lub na których użytkowanie inwestor uzyskał pozwolenie od organu nadzoru budowlanego (w drodze decyzji).

- data przystąpienia do użytkowania (budynku mieszkalnego/mieszkania), które może nastąpić, po zawiadomieniu przez inwestora powiatowego organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, (jeśli organ ten nie zgłosi sprzeciwu, w drodze decyzji, w ciągu 14 dni od daty doręczenia tego zawiadomienia) lub data wydania przez ww. organ decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku mieszkalnego/mieszkania.

- okres trwający od daty rozpoczęcia realizacji budynku do daty oficjalnego (tj. zgodnie z przepisami prawa budowlanego) rozpoczęcia użytkowania, niezależnie od stanu wykończenia budynku.

- średnia ważona czasów trwania budowy nowych budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania; jako wagi przyjęte są kubatury poszczególnych budynków.

- rok, w którym budowa została zakończona, tzn. budynek został oddany do użytku. Jeżeli budynek oddawany był do użytku częściami (poszczególne klatki, skrzydła) przyjmuje się rok oddania do użytku ostatniej części budynku. Jeżeli budynek został zrekonstruowany po całkowitym zniszczeniu, przyjmuje się rok zakończenia rekonstrukcji. Jeżeli zaś budynek poddany był kapitalnemu remontowi, nie bierze się pod uwagę tego faktu, lecz wykazuje się rok wzniesienia tego budynku. W przypadku, gdy do istniejącego już od kilku lat budynku dobudowano dodatkowe pomieszczenie, np. jedną lub dwie izby lub nadbudowano piętro, przyjmuje się rok wybudowania podstawowej części budynku, a nie rok, w którym nastąpiła dobudowa lub nadbudowa.

to rodzaj konstrukcji nośnej budynku, niezależnie od charakterystyki pozostałych elementów budynku, jak: stropy, ściany osłonowe, konstrukcje dachu. O zaliczeniu budynku do odpowiedniej metody wznoszenia decydują największe elementy konstrukcji nośnej, a przy budynkach o różnych konstrukcjach — konstrukcja główna lub przeważająca. GUS podaje informacje wyróżniając następujące metody wznoszenia budynku:

• tradycyjną udoskonaloną — w której konstrukcją nośną są ściany wykonane z cegły, bloczków lub pustaków o ciężarze i wymiarach umożliwiających ich ręczne wbudowywanie;
• wielkopłytową — o ścianowej konstrukcji nośnej przegród pionowych, montowanych na miejscu budowy z wielkowymiarowych (wielkoblokowych) elementów prefabrykowanych betonowych lub żelbetowych. Wymiary elementów ściennych odpowiadają wysokości całej kondygnacji i mają szerokość 2,40m i więcej;
• wielkoblokową — o ścianowej konstrukcji nośnej przegród pionowych montowanych na miejscu budowy z prefabrykowanych betonowych i żelbetowych płyt lub bloków o wysokości całej kondygnacji i o szerokości mniejszej niż 2,40m;
• monolityczną — o ścianowej lub szkieletowej konstrukcji z betonu lub żelbetonu realizowanej na miejscu budowy, z zastosowaniem deskowań (szalunków) o jedno– lub wielokrotnym użyciu i o różnych cechach konstrukcyjno–wymiarowych,
• konstrukcji drewnianych — tj. posadowionej na płycie betonowej lub fundamencie konstrukcji: lekkiego szkieletu drewnianego obudowanego belkami i warstwami wykończeniowymi (inaczej metoda kanadyjska), drewnianych elementów prefabrykowanych (montowanych na placu budowy), których zewnętrzne poszycie ścian wykończone jest deskami lub tynkiem, z bali układanych poziomo jeden na drugim.
• pozostałe - metody wznoszenia budynku mieszkalnego inne niż: tradycyjna udoskonalona, wielkopłytowa, wielkoblokowa, monolityczna i konstrukcji drewnianych

- ogół mieszkań zamieszkanych i nie zamieszkanych znajdujących się w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych. Do zasobów mieszkaniowych nie zalicza się obiektów zbiorowego zamieszkania (tj. hoteli pracowniczych, domów studenckich, burs i internatów, domów pomocy społecznej), pomieszczeń prowizorycznych oraz obiektów ruchomych (tzn. barakowozów, wagonów kolejowych, barek i statków).

- zespół osób zamieszkujących razem i wspólnie utrzymujących się. Osoby samotne utrzymujące się samodzielnie tworzą jednoosobowe gospodarstwa domowe. Gospodarstwa domowe wyodrębnia się spośród ludności zamieszkałej w mieszkaniach (bez obiektów zbiorowego zakwaterowania). Wśród gospodarstw domowych wyróżniamy jednoosobowe i wieloosobowe (2 i więcej osobowe), a także rodzinne i nierodzinne.

- stan techniczno-sanitarny budynku i mieszkania oraz infrastruktura zajmowanego przez gospodarstwo domowe mieszkania/domu wraz powierzchnią użytkową zajmowanego domu/mieszkania. Uwzględnia się również tytuł prawny zajmowanego mieszkania/domu oraz użytkowanie (bądź nie) garażu/miejsca do parkowania.

- warunki mieszkaniowe spowodowane niskim stanem technicznym budynku, niedostatecznym wyposażeniem mieszkania w instalacje oraz nadmiernym zaludnieniem mieszkania. Substandardowe warunki mieszkaniowe klasyfikowane są ze względu na:

1. Zły stan techniczny budynku:
   • w budynkach wybudowanych przed rokiem 1979, z liczbą mieszkań 1 i z 1 izbą,
   • wybudowanych przed rokiem 1945, bez kanalizacji i z nieustaloną informacją o kanalizacji,
   • wybudowanych przed rokiem 1971, bez wodociągu i z nieustaloną informacją o wodociągu.
2. Niedostateczne wyposażenie mieszkania w instalacje: bez ustępu, ale z wodociągiem oraz bez ustępu i bez wodociągu w budynkach niezaliczonych do pierwszej kategorii.
3. Nadmierne zaludnienie mieszkania tj. o zaludnieniu 3 i więcej osób na pokój z mieszkań niezaliczonych do kategorii pierwszej i drugiej.

to budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

– jedna ze ścian budynku przylega do drugiego budynku, a pozostałe trzy ściany elewacyjne usytuowane są swobodnie. Budynki, nie muszą być lustrzanym odbiciem.

– dwie ściany przylegają do sąsiednich budynków a dwie pozostałe stanowią frontową (wejściową) i tylną elewację, budynek dzieli działkę na dwie części. Budynki szeregowe tworzą ciągi od trzech do kilkunastu domów.

- lokal składający się z jednej lub kilku izb i pomieszczeń pomocniczych, przeznaczony na stały pobyt osób - wybudowany lub przebudowany do celów mieszkalnych; konstrukcyjnie wydzielony trwałymi ścianami w obrębie budynku, do którego to lokalu prowadzi niezależne wejście z klatki schodowej, ogólnego korytarza, wspólnej sieni bądź z ulicy, podwórza lub ogrodu. Do pomieszczeń pomocniczych zalicza się: przedpokój (sień), hol, łazienkę, ustęp, spiżarnię, garderobę, werandę, schowek i inne pomieszczenia znajdujące się w obrębie mieszkania, służące mieszkalnym i gospodarczym potrzebom mieszkańców.

- mieszkanie nadające się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m kw., a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m kw., przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie. Są to lokale (mieszkania) wynajęte przez gminę na podstawie umowy o najem lokalu socjalnego, zawartej zgodnie z Ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

- mieszkanie, w którym przebywa przynajmniej 1 osoba, niezależnie od tego, czy zameldowana jest ona w tym mieszkaniu na pobyt stały lub czasowy, czy też zamieszkuje w tym mieszkaniu czasowo bez zameldowania.

- za mieszkanie zamieszkane czasowo uznaje się takie mieszkanie, w którym podczas Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań spisano jedną lub więcej osób, ale żadna z tych osób nie została uznana za mieszkańca faktycznie stale zamieszkałego na danym terenie.

- mieszkanie, w którym w momencie badania statystycznego nie była zameldowana (na pobyt stały lub czasowy) żadna osoba ani też nie mieszkała, nawet czasowo, żadna osoba bez zameldowania. Dotyczy to mieszkań nierozdysponowanych znajdujących się w budynkach nowo zbudowanych, oddanych do użytku, mieszkań będących w remoncie bądź wykwaterowanych do remontu, mieszkań niezamieszkanych z powodu toczącego się postępowania sądowego lub egzekucyjnego, mieszkań nieprzyjętych do zasiedlenia z powodu ich złego stanu technicznego, mieszkań pozostających w rezerwie jednostki sprawozdawczej a także niezamieszkanych z innych przyczyn.

- obiekt budowlany trwale związany z gruntem, posiadający fundamenty, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych (tj. ścian i przekryć), czyli obudowany ścianami w zasadzie ze wszystkich stron i pokryty dachem, podpiwniczony lub niepodpiwniczony wraz z wbudowanymi instalacjami wodociągowymi, kanalizacyjnymi, ogrzewczymi, elektrycznymi, gazowymi itp., a także wbudowanymi meblami, stanowiącymi normalne wyposażenie budynku. Za odrębny budynek przyjęto budynek oddzielony od innych wolną przestrzenią, a w przypadku bezpośredniego przylegania do innego budynku w zabudowie zwartej lub do innych zabudowań (np. przy budynkach zespolonych pod jednym dachem, lecz spełniających różne funkcje gospodarcze) - budynek oddzielony ścianami szczytowymi. W budynkach mieszkalnych bliźniaczych i szeregowych za odrębny budynek należy uważać każdy segment zawierający odrębne wyjście na działkę, ulicę lub ogród.

- budynek przeznaczony na cele mieszkalne, zajęty przez lokale mieszkalne w całości, lub budynek zajęty przez lokale mieszkalne, co najmniej w połowie, a w pozostałej części przez inne pomieszczenia, z wyjątkiem budynku mieszkalno - inwentarskiego lub mieszkalno - gospodarskiego.

- budynek, który składa się zarówno z części mieszkalnej, obejmującej jedno lub więcej mieszkań, jak i z części inwentarskiej (obejmującej stajnie, oborę, chlewnię itp.) lub gospodarskiej, przeznaczonej na cele związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, niezależnie od tego, jaką część budynku zajmuje mieszkanie.

- budynek, który więcej niż w połowie zajęty jest na cele niemieszkalne (np. zajęty jest przez szkołę, biuro, sklep, magazyn, przychodnię lekarską) i w którym znajduje się również, co najmniej jedno mieszkanie.

- budynek, którego wzniesienie (zgodnie z przepisami prawa budowlanego) wymagało pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego, a którego głównym przeznaczeniem jest czasowe zamieszkiwanie, np. w czasie urlopu, w dni wolne od pracy, a także budynek, który wcześniej wykorzystywany był, jako budynek mieszkalny do stałego zamieszkiwania, ale aktualnie został przeznaczony do zamieszkiwania czasowego. Typowy domek letniskowy, wzniesiony z przeznaczeniem do wykorzystywania tylko w sezonie letnim i nieprzystosowany do całorocznego zamieszkiwania (bez fundamentów, nieocieplony, bez pieców), którego postawienie nie wymagało pozwolenia na budowę nie jest budynkiem rekreacyjnym.

- budynek, który więcej niż w połowie zajęty jest przez gospodarstwo zbiorowe (np. przez internat, dom studencki, dom małego dziecka, sanatorium) i w którym znajduje się również, co najmniej jedno mieszkanie.

- budynki o zróżnicowanej wysokości, w podziale wg kondygnacji, zaliczane są w całości do grupy najwyższej kondygnacji w budynku.

- powierzchnia wszystkich pomieszczeń w budynku (w świetle konstrukcji nośnych i nienośnych) służących do zaspokajania potrzeb bezpośrednio związanych z przeznaczeniem budynku (lub — w przypadku budynku spełniającego kilka funkcji — suma powierzchni wszystkich wydzielonych części, np. przychodnia, poczta, restauracja w budynku handlowym).

- suma powierzchni wszystkich pomieszczeń w mieszkaniu lub budynku mieszkalnym, w którym znajduje się tylko jedno mieszkanie, tj. pokoi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alkow, holi, korytarzy, łazienek, ubikacji, obudowanej werandy, ganku, garderoby oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom mieszkańców bez względu na ich przeznaczenie i sposób użytkowania (m. in. pracownia artystyczna, pomieszczenia rekreacyjne itp.).

1. Do powierzchni użytkowej mieszkania nie zalicza się powierzchni: balkonów, tarasów, loggii, antresoli, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych na przechowywanie opału, a także garaży, hydroforni i kotłowni.
2. W budynku typu wiejskiego do powierzchni użytkowej mieszkania z reguły wlicza się powierzchnię sieni. Nie uznaje się sieni za część składową mieszkania i nie wlicza się jej powierzchni do powierzchni użytkowej mieszkania tylko wówczas, gdy: - sień łączy część mieszkalną budynku z częścią inwentarską lub gospodarczą, - oprócz sieni znajduje się na tej samej kondygnacji przedpokój, - w budynku znajduje się więcej niż jedno mieszkanie, a sień użytkowana jest wspólnie, jako ogólnodostępny korytarz.
3. Powierzchnię schodów znajdujących się w budynku indywidualnym wlicza się do powierzchni użytkowej mieszkania, jeżeli w budynku znajduje się tylko jedno mieszkanie, nie wlicza się zaś, gdy w budynku znajduje się dwa lub więcej mieszkań; schody i powierzchnie pod nimi uznaje się wówczas za część ogólnokomunikacyjną.
4. W budynkach indywidualnych będących w budowie, ale już w części zamieszkanych, w powierzchni użytkowej mieszkania uwzględnia się tylko powierzchnię pokoi i pomieszczeń pomocniczych wykończonych.

- objętość mierzona w m3 — liczona jest, jako iloczyn powierzchni zabudowy i wysokości budynku od podłogi piwnic do podłogi strychu. Jeśli na poddaszu znajdują się pomieszczenia użytkowe (mieszkanie, pralnie, itp.), kubaturę tych pomieszczeń dolicza się do kubatury budynku. W przypadku rozbudowy budynku (obiektu) lub przekazania do eksploatacji tylko części budynku — podaje się kubaturę tylko tych części.

- wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych lub wykorzystywane są zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

- lokal wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej zajmowany na podstawie umowy najmu, a w budynku ze wspólnotą mieszkaniową również lokal stanowiący wyodrębnioną własność (lokal handlowy, usługowy, produkcyjny, różne gabinety, pracownie, a także lokal wynajęty na biuro, na działalność kulturalno - społeczną i inną), z której to lokalu (z jego wynajęcia) jednostka osiąga dochód.

tj.: domy mieszkalne dla ludzi starszych, studentów, dzieci i innych grup społecznych, np. domy opieki społecznej, hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, domy dziecka, domy dla bezdomnych itp.; budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych; budynki rezydencji prezydenckich i biskupich.

– obejmują:

• budynki hoteli, tj.: hotele, motele, gospody, pensjonaty i podobne budynki oferujące zakwaterowanie, z restauracjami lub bez, a także samodzielne restauracje, bary i stołówki,
• budynki zakwaterowania turystycznego pozostałe, tj.: schroniska młodzieżowe, schroniska górskie, domki kempingowe, domy wypoczynkowe oraz pozostałe budynki zakwaterowania turystycznego.

– obejmują budynki wykorzystywane jako miejsce pracy dla działalności biura, sekretariatu lub innych działalności o charakterze administracyjnym, np.: budynki banków, urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, ministerstw itp. lokali administracyjnych; budynki centrów konferencyjnych i kongresów, sądów i parlamentów.

– obejmują centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki, hale używane do targów, aukcji i wystaw, targowiska pod dachem, stacje paliw, stacje obsługi, apteki itp.

– obejmują:

• budynki transportu i łączności, tj.: budynki lotnisk, budynki dworców kolejowych, dworców autobusowych i terminali portowych, budynki stacji kolejek górskich i wyciągów krzesełkowych; budynki stacji nadawczych radia i telewizji, budynki central telefonicznych, centra telekomunikacyjne itp., hangary lotnicze, budynki nastawni kolejowych, zajezdnie dla lokomotyw i wagonów, budki telefoniczne, budynki latarni morskich, budynki kontroli ruchu powietrznego,
• budynki garaży, tj.: garaże i zadaszone parkingi oraz budynki do przechowywania rowerów.

– obejmują:

• budynki przemysłowe, tj. budynki przeznaczone na produkcję, np. fabryki, wytwórnie filmowe, warsztaty, rzeźnie, browary, montownie itp.,
• zbiorniki, silosy i budynki magazynowe, tj.: zbiorniki na ciecze, zbiorniki na gazy, silosy na zboże, cement i inne towary sypkie, chłodnie i budynki składowe specjalizowane, powierzchnie magazynowe.

– obejmują:

• ogólnodostępne obiekty kulturalne, tj.: kina, sale koncertowe, opery, teatry, sale kongresowe, domy kultury i wielozadaniowe sale wykorzystywane głównie do celów rozrywkowych, kasyna, cyrki, teatry muzyczne, sale taneczne i dyskoteki, estrady itp.; budynki schronisk dla zwierząt; budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych,
• budynki muzeów i bibliotek, tj.: muzea, galerie sztuki, biblioteki i centra informacyjne, budynki archiwów,
• budynki szkół i instytucji badawczych, tj.: budynki szkolnictwa przedszkolnego, szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego (np. przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły średnie, licea ogólnokształcące, licea techniczne itp.), budynki szkół zawodowych lub kształcenia specjalistycznego, budynki szkół wyższych i placówki badawcze, laboratoria badawcze, specjalne szkoły dla dzieci niepełnosprawnych, ośrodki kształcenia ustawicznego, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, budynki obserwatoriów,
• budynki szpitali i zakładów opieki medycznej, tj.: budynki instytucji świadczących usługi medyczne i chirurgiczne oraz pielęgnacyjne dla ludzi, sanatoria, szpitale długoterminowego lecznictwa, szpitale psychiatryczne, przychodnie, poradnie, żłobki, ośrodki pomocy społecznej dla matki i dziecka, szpitale kliniczne, szpitale więzienne i wojskowe, budynki przeznaczone do termoterapii, wodolecznictwa, rehabilitacji, stacje krwiodawstwa, laktaria, kliniki weterynaryjne itp., budynki instytucji ochrony zdrowia świadczące usługi zakwaterowania, z opieką lekarską i pielęgniarską dla ludzi starszych, niepełnosprawnych itp.,
• budynki kultury fizycznej, tj.: budynki przeznaczone na imprezy sportowe w halach (boiska do koszykówki, korty tenisowe, kryte baseny, hale gimnastyczne, sztuczne lodowiska itp.), wyposażone w stanowiska, tarasy itp., przeznaczone dla widzów oraz w prysznice, szatnie itp. – dla uczestników; zadaszone trybuny do oglądania sportów na świeżym powietrzu.

– obejmują:

• budynki gospodarstw rolnych i budynki magazynowe dla działalności rolniczej, np. obory, stajnie, budynki inwentarskie dla trzody chlewnej, owczarnie, stadniny koni, przemysłowe fermy drobiu, stodoły, pomieszczenia do przechowywania sprzętu, szopy rolnicze, spiżarnie, piwnice do przechowywania wina, kadzie na wino, szklarnie, silosy rolnicze itp.,
• budynki przeznaczone do sprawowania kultu religijnego i czynności religijnych, tj.: kościoły, kaplice, cerkwie, meczety, synagogi itp.; cmentarze i obiekty z nimi związane, domy pogrzebowe, krematoria,
• pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej niewymienione, tj.: zakłady karne i poprawcze, areszty śledcze, schroniska dla nieletnich, zabudowania koszarowe, obiekty miejskie użyteczności publicznej (wiaty autobusowe, toalety publiczne, łaźnie itp.).

– obejmują:

• autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe:
  • autostrady i drogi ekspresowe, tj.: autostrady i drogi ekspresowe międzymiastowe, w tym skrzyżowania i węzły wraz z instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, skarpami i nasypami, rowami, ścianami oporowymi, urządzeniami bezpieczeństwa ruchu, pasami jezdni przeznaczonymi do parkowania i barierami ochronnymi, przepustami pod drogami i urządzeniami odwadniającymi drogi,
  • ulice i drogi pozostałe, tj.: drogi na obszarach miejskich i zamiejskich, w tym: skrzyżowania, węzły komunikacyjne i parkingi, np.: drogi, ulice, aleje, ronda, drogi gruntowe, drogi boczne, drogi dojazdowe, drogi wiejskie i leśne, ścieżki dla pieszych, ścieżki rowerowe, ścieżki do jazdy konnej, drogi i strefy dla pieszych, wraz z instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, nasypami, rowami, słupkami bezpieczeństwa, przepustami pod drogami i urządzeniami odwadniającymi drogi,
• drogi szynowe, drogi kolei napowietrznych lub podwieszanych:
  • drogi szynowe kolejowe, tj.: drogi szynowe kolejowe, bocznice; budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego: stacje, stacje postojowe, stacje rozrządowe itp.; urządzenia i instalacje do sterowania ruchem kolejowym: teletechniczne, informatyczne, energetyczne, oświetleniowe itp.,
  • drogi szynowe na obszarach miejskich, tj.: metro, sieć miejską (linie tramwajowe), w tym na wydzielonej trasie; drogi kolei napowietrznych lub podwieszanych; budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu: stacje, stacje postojowe, zajezdnie itp.; urządzenia i instalacje do sterowania ruchem, teletechniczne, informatyczne, energetyczne, oświetleniowe, bezpieczeństwa, przeciwpożarowe itp.,
  • drogi lotniskowe – obejmuje pasy startowe (w tym drogi startowe o nawierzchni sztucznej), pasy dróg kołowania (w tym drogi kołowania o nawierzchni sztucznej), nasypy, rowy odwadniające, instalacje sygnalizacji świetlnej, systemy oświetlenia nawigacyjnego oraz systemy awaryjnego zasilania, miejsca startu śmigłowców, place postoju samolotów,
• mosty, wiadukty i estakady, tunele i przejścia nadziemne i podziemne:
  • mosty, wiadukty i estakady, tj.: mosty drogowe z wszelkiego rodzaju materiałów (metalowe, betonowe itp.), estakady, mosty ruchome, wiadukty, mosty na drogach wiejskich i leśnych, mosty dla pieszych, kładki, mostki, a także konstrukcje dróg na tych obiektach wraz z instalacjami oświetlenia, sygnalizacji, bezpieczeństwa i postoju,
  • tunele i przejścia podziemne, tj.: budowle podziemne przeznaczone do ruchu drogowego i pieszego wraz z instalacjami oświetlenia, sygnalizacji, bezpieczeństwa i postoju,

• porty, przystanie i kanały żeglowne, tj.: budowle portowe – morskie, rzeczne i na jeziorach (nabrzeża, doki, baseny portowe, falochrony, mola, tamy (groble) portowe, pomosty itp.), kanały żeglowne, budowle rzeczne i na jeziorach (śluzy, mosty i tunele kanałowe), nabrzeża, uregulowane brzegi rzek i dróg wodnych, porty wojskowe, stocznie,
• zapory wodne i podobne budowle do zatrzymywania wody dla wszelkich celów: produkcji energii w elektrowniach wodnych, irygacji, regulacji spławności, ochrony przeciwpowodziowej, groble, tamy, jazy, stopnie wodne i budowle zabezpieczające brzegi,
• budowle inżynierskie służące do nawadniania i kultywacji ziemi, tj.: kanały irygacyjne i inne budowle związane z dostarczaniem wody dla celów kultywacji ziemi, akwedukty, budowle służące drenażowi i otwarte rowy drenażowe,
• rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe:
  • rurociągi przesyłowe do transportu ropy naftowej i gazu, tj.: rurociągi przesyłowe naziemne, podziemne lub podwodne do transportu produktów naftowych i gazu, rurociągi przesyłowe naziemne, podziemne lub podwodne do transportu produktów chemicznych i innych produktów, stacje pomp,
  • rurociągi przesyłowe do transportu wody i ścieków, tj.: rurociągi przesyłowe naziemne, podziemne i podwodne do transportu wody i ścieków, stacje pomp, stacje filtrów lub ujęć wody,
  • linie telekomunikacyjne przesyłowe (nadziemne, podziemne lub podwodne), systemy przekaźnikowe, sieci radiowe, telewizyjne lub kablowe, stacje przekaźnikowe, radary, maszty, wieże i słupy telekomunikacyjne i infrastrukturę radiokomunikacyjną,
  • linie elektroenergetyczne przesyłowe, nadziemne lub podziemne, słupowe stacje transformatorowe (bez transformatorów) i rozdzielcze,
• rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze::
  • rurociągi sieci rozdzielczej gazu naziemne i podziemne,
  • rurociągi sieci wodociągowej rozdzielczej, tj.: rurociągi sieci rozdzielczej wody, rurociągi sieci rozdzielczej gorącej wody, pary i sprężonego powietrza, studnie, fontanny, hydranty, wieże ciśnień,
  • rurociągi sieci kanalizacyjnej rozdzielczej i kolektory, oczyszczalnie wód i ścieków,
  • linie elektroenergetyczne i telekomunikacyjne rozdzielcze (nadziemne lub podziemne) i instalacje pomocnicze (stacje i podstacje transformatorowe, słupy telegraficzne itp.), lokalne sieci telewizji kablowej i związane z nią anteny zbiorcze,
• kompleksowe budowle na terenach przemysłowych kompleksowe budowle na terenach przemysłowych zawierające kompleksowe obiekty budowlane przemysłowe (elektrownie, rafinerie, itp.), które nie mają formy budynku:
  • budowle dla górnictwa i kopalnictwa, eksploatacji złóż węglowodorów, eksploatacji kamieniołomów, żwirowni itp. (np. stacje załadowcze i wyładowcze, wyciągi szybowe itp.), budowle wytwórni gipsu, cementowni, cegielni, wytwórni materiałów budowlanych ceramicznych itp.,
  • elektrownie wodne lub cieplne wytwarzające energię elektryczną (np. elektrownie opalane węglem, elektrownie atomowe), elektrownie napędzane wiatrem, budowle zakładów do przetwarzania paliwa nuklearnego, spalarnie odpadów,
  • zakłady chemiczne, tj.: budowle będące częścią zakładów chemicznych, petrochemii lub rafinerii naftowych, urządzenia końcowe dla węglowodorów, koksownie, gazownie,
  • zakłady przemysłu ciężkiego, gdzie indziej niesklasyfikowane, tj.: budowle będące częścią terenów zakładów przemysłu ciężkiego (wielkie piece, walcownie, odlewnie itp.),
• budowle sportowe i rekreacyjne::
  • boiska i budowle sportowe, tj.: zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. piłka nożna, baseball, rugby, sporty wodne, lekkoatletyka, wyścigi samochodowe, rowerowe lub konne,
  • budowle sportowe i rekreacyjne pozostałe, tj.: wesołe miasteczka lub parki wypoczynkowe oraz inne obiekty na wolnym powietrzu, np.: trasy i szlaki narciarskie, wyciągi orczykowe, krzesełkowe i kabinowe – zainstalowane na stałe, skocznie, tory saneczkowe, bobslejowe, pola golfowe, lotniska sportowe, ośrodki jazdy konnej, przystanie jachtowe oraz wyposażenie plaż i bazy sportów wodnych, ogrody i parki publiczne, skwery, ogrody botaniczne i zoologiczne, schroniska dla zwierząt,
• obiekty inżynierii lądowej i wodnej pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane – obejmuje: obiekty inżynierii wojskowej, np. forty, blokhauzy, bunkry, strzelnice (poligony); wojskowe centra doświadczalne itp.; obiekty inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane, łącznie z terenami wyrzutni satelitarnych; porzucone obiekty byłych terenów przemysłowych lub miejskich, wysypiska śmieci i miejsca składowania odpadów.

nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie nowych środków trwałych lub ulepszenie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja lub modernizacja) istniejących obiektów majątku trwałego, a także nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji. Nakłady inwestycyjne dzielą się na nakłady na środki trwałe oraz pozostałe nakłady. Nakłady na środki trwałe są to nakłady na:

• budynki i budowle (obejmują budynki i lokale oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej) w tym m. in. roboty budowlano - montażowe, dokumentacje projektowo - kosztorysowe,
• maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia (łącznie z przyrządami, ruchomościami i wyposażeniem),
• środki transportu,
• inne, tj.: melioracje szczegółowe, koszty ponoszone przy nabyciu gruntów i używanych środków trwałych, inwentarz żywy (stado podstawowe) i zasadzenia wieloletnie, a ponadto odsetki od kredytów i pożyczek inwestycyjnych za okres realizacji inwestycji.

Pozostałe nakłady są to nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji oraz inne koszty związane z realizacją inwestycji. Nakłady te nie zwiększają wartości środków trwałych.

- nabycie pomniejszone o rozdysponowanie środków trwałych przez producentów będących rezydentami w ciągu danego okresu, powiększone o określone wartości wynikające z podniesienia walorów aktywów nieprodukowanych zrealizowane w wyniku działalności produkcyjnej producentów czy jednostek instytucjonalnych. Nakłady brutto na środki trwałe nie obejmują nakładów będących pierwszym wyposażeniem inwestycji oraz odsetek od kredytów i pożyczek inwestycyjnych za okres realizacji inwestycji.

- wydatki poniesione przez jednostki instytucjonalne będące rezydentami na towary i usługi wykorzystywane dla zaspokojenia bezpośrednich, indywidualnych i zbiorowych potrzeb członków społeczeństwa. Spożycie dzieli się na spożycie w sektorze gospodarstw domowych, spożycie w sektorze instytucji niekomercyjnych i spożycie publiczne w sektorze instytucji rządowych i samorządowych.

Obliczany jest w oparciu o wyniki: - badania cen towarów i usług konsumpcyjnych na rynku detalicznym, - badania budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach na towary i usługi konsumpcyjne; dane te wykorzystywane są do opracowania systemu wag. Przy obliczaniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych stosowana jest Klasyfikacja Spożycia Indywidualnego według Celu, zaadaptowana na potrzeby zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (COICOP/HICP). Wskaźnik cen reprezentanta w rejonie badania cen wynika z odniesienia jego średniej ceny miesięcznej do średniej ceny z roku poprzedniego. Ogólnopolski wskaźnik cen reprezentanta objętego notowaniami obliczany jest jako średnia geometryczna wskaźników cen ze wszystkich rejonów. Na podstawie wskaźników cen reprezentantów objętych badaniem cen w danej grupie, stosując średnią geometryczną, opracowuje się wskaźniki cen grup towarów i usług konsumpcyjnych na najniższym szczeblu agregacji systemu wag. Wykorzystuje się je następnie, przy zastosowaniu systemu wag, do obliczania wskaźników wyższych szczebli agregacji, aż do wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Wskaźnik cen obliczany jest według formuły Laspeyres'a, przy zastosowaniu wag z roku poprzedzającego rok badany.

- podstawowy i konieczny składnik wynagrodzenia. W jego skład wchodzą zagwarantowane, stałe składniki, które są wypłacane co miesiąc, bez względu na wyniki przedsiębiorstwa lub ocenę zatrudnionych osób. Może ono również występować samodzielnie. Wówczas stanowi jedyny, obligatoryjny składnik wynagrodzenia. Często stanowi podstawę obliczania wysokości innych świadczeń czy dodatków przysługujących pracownikowi. Wynagrodzenie zasadnicze może być określane poprzez system wynagradzania:

• czasowy, w którym wynagrodzenie wypłacane jest za czas (godzinowy lub miesięczny) świadczenia pracy przez pracownika oraz jest niezależne od wydajności i efektywności pracy pracownika;
• akordowy, który jest przeciwieństwem systemu czasowego oraz wysokość wynagrodzenia akordowego zależy wyłącznie od efektów i wyników pracy, jakie osiągnął pracownik w określonym przedziale czasowym; c) prowizyjny - wysokość wynagrodzenia pracownika podwyższana (w zależności od wysokości zasług pracownika) jest o pewną kwotę (prowizję), obliczaną procentowo od wyników pracownika.

- całkowita wartość ujęcia wynagrodzeń, tj. łącznie z zaliczkami na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od 1999 r. ze składkami na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) płaconymi przez ubezpieczonego pracownika.

- najniższe wynagrodzenie jakie może otrzymać pracownik zatrudniony na umowę o pracę po przeliczeniu osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty. Wysokość minimalnego wynagrodzenia określa corocznie Rozporządzenie Rady Ministrów.

- stosunek sumy wynagrodzeń osobowych brutto, honorariów wypłaconych niektórym grupom pracowników za prace wynikające z umowy o pracę, wypłat z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowych wynagrodzeń rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej do przeciętnej liczby zatrudnionych w danym okresie; po wyeliminowaniu osób wykonujących pracę nakładczą oraz zatrudnionych za granicą.

- stosunek sumy wynagrodzeń osobowych brutto, honorariów wypłaconych niektórym grupom pracowników za prace wynikające z umowy o pracę, wypłat z tytułu udziału w zysku do podziału lub z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz dodatkowych wynagrodzeń rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej do liczby godzin opłaconych (bądź przepracowanych) w danym okresie.

- średnia wielkość zatrudnienia obliczona dla badanego okresu (np. miesiąca, kwartału, roku) na podstawie ewidencyjnego stanu zatrudnienia. Przeciętne zatrudnienie w badanym okresie uwzględnia pracowników pełnozatrudnionych oraz niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełne etaty.

- osoby, które ukończyły 18 lat i nie osiągnęły wieku emerytalnego, niezatrudnione i niewykonujące innej pracy zarobkowej, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i zarejest­rowane we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy oraz poszukujące zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Do osób bezrobotnych należy zaliczyć osoby niepełnosprawne zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczące się w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych (lub przystępujące do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły) lub szkół wyższych w systemie studiów niestacjonarnych, oraz poszukujące zatrudnienia , z dodatkowymi włączeniami dotyczącymi źródeł, zapisanymi w ustawie.

- udział zarejestrowanych bezrobotnych w cywilnej ludności aktywnej zawodowo, tj. bez pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego.

- udział bezrobotnych danej kategorii w liczbie aktywnych zawodowo danej kategorii. W przypadku BAEL, NSP 2002 i NSP 2011 definicja odnosi się do osób bezrobotnych i aktywnych zawodowo (będących sumą pracujących i bezrobotnych). W przypadku bezrobocia rejestrowanego definicja odnosi się do osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (zgodnie z pojęciem "Bezrobotni zarejestrowani") i aktywnych zawodowo będących sumą zarejestrowanych osób bezrobotnych i pracujących w jednostkach sektora publicznego i prywatnego (liczba pracujących nie uwzględnia osób odbywających czynną służbę wojskową oraz pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego).

- udział bezrobotnych poszukujących pracy przez okres 13 miesięcy i więcej (12 miesięcy lub dłużej wg Eurostat) w liczbie ludności aktywnej zawodowo.

- stopa procentowa podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez Narodowy Bank Polski. Jej wysokość ustala RPP.

- stopa procentowa, po jakiej NBP przyjmuje od banków weksle do redyskonta. Jej wysokość ustala RPP.

- długoterminowy kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest już ustanowiona hipoteka. Udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości. Kredyt może być zaciągany w walucie krajowej lub zagranicznej obranej przez klienta a oferowanej przez bank.

- relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności.