Rynek niemieszkaniowy w latach 2005 - 2019

Budownictwo niemieszkaniowe to zarówno hotele i budynki zakwaterowania turystycznego, budynki biurowe i handlowo-usługowe, budynki transportu, łączności, dworce i garaże, budynki przemysłowe i magazynowe, budynki użyteczności publicznej (m.in. muzea, biblioteki, szkoły, szpitale, zakłady opieki medycznej, budynki kultury fizycznej) oraz budynki gospodarstw rolnych i budynki przeznaczone do sprawowania kultu religijnego.

Rynek budynków niemieszkalnych jest bardzo zróżnicowany, nawet w ramach jednej kategorii istnieją istotne różnice np. w ramach kategorii budynki handlowo-usługowe znajdą się i wielkopowierzchniowe hale handlowe i niewielkie sklepiki czy punkty usługowe. Tak wielka różnorodność powoduje, że analiza tego segmentu rynku budowlanego jest trudna, a wynika to również z braku dostępnych szczegółowych informacji i danych statystycznych.

Prezentowana analiza oparta jest na dostępnych informacjach Głównego Urzędu Statystycznego.
Informacje te dotyczą liczby zrealizowanych budynków niemieszkalnych. Koncentrujemy się na zmianach na przestrzeni ostatnich 15 lat w obszarze budynków niemieszkalnych oddanych do użytkowania w wyodrębnionych kategoriach w całym kraju jak i w poszczególnych województwach.

Dane statystyczne bazują ja Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).

 

 

Budynki niemieszkalne oddane do użytkowania w latach 2005 -2019

 

W roku 2019 oddano do użytkowania 26 155 budynków niemieszkalnych łącznie we wszystkich kategoriach, mniej niż w roku poprzednim o 1,7%, ale kubatura nowo oddanych budynków wzrosła o 4,4% r/r.

Biorąc pod uwagę tylko liczbę budynków niemieszkalnych nie widać wzrostu w ostatnich latach, który ma miejsce na rynku mieszkaniowym, a widoczny jest nawet spadek w ostatnich latach od 2015r. Natomiast kubaturowo nowo oddawane budynki niemieszkalne są coraz większe.

To zagregowane dane wszystkich budynków niemieszkalnych, w poszczególnych kategoriach sytuacja może wyglądać odmiennie.

Analizując strukturę budynków niemieszkalnych widać wahania pomiędzy poszczególnymi latami, widać też, jakie budynki dominują. Liczebnie – są to pozostałe budynki niemieszkalne (głównie budynki gospodarstw rolnych) oraz budynki transportu i łączności, w następnej kolejności budynki przemysłowe i magazynowe oraz budynki handlowo-usługowe. Najmniej realizowanych jest budynków biurowych.
Pod względem kubatury, dominują budynki przemysłowe i magazynowe, a budynki transportu i łączności (wyróżniające się ze względu na ich liczbę), spadają na ostatnią pozycję.

 

Liczba i kubatura wszytkich budynków niemieszkalnych oddanych do użytkowania w latach 2005 - 2019

 

Liczba budynków niemieszkalnych oddanych do użytkowania według kategorii

 

Kubatura ogółem budynków niemieszkalnych oddanych do użytkowania według kategorii [tys. m³]
 

 

 

Hotele i budynki zakwaterowania turystycznego 2005 - 2019

 

Budynki hoteli według PKOB to hotele, motele, gospody, pensjonaty i podobne budynki oferujące zakwaterowanie.

Budynki zakwaterowania turystycznego to m.in.: schroniska młodzieżowe, schroniska górskie, domki kempingowe, domy wypoczynkowe.

Budynków zakwaterowania turystycznego buduje się zdecydowanie więcej niż hoteli zwłaszcza w ostatnich latach, ale to hotele mają przewagę pod względem kubatury. Średnia kubatura hotelu w ostatnich 10 latach to ok. 4,0 tys. m³. Hotele oddane do użytku w 2019r. miały wyższą kubaturę - ponad 5,6 tys. m³ .
Kubatura średnia budynków zakwaterowania turystycznego to ok. 350 m³ , choć zdarzyły się spore odstępstwa np. w roku 2009 przeciętna kubatura budynku zakwaterowania turystycznego wyniosła 1350 m³.

Przeciętna powierzchnia użytkowa hotelu to ok. 900 m², podczas gdy budynek zakwaterowania turystycznego miał średnią powierzchnię ok. 120 m² z tendencją malejącą, te oddawane w ostatnich latach miały powierzchnie użytkowa ok. 80 m².

 

Liczba i kubatura ogółem hoteli oddanych do użytkowania w latach 2005 - 2019
 

 

 

Liczba i kubatura ogółem budynków zakwaterowania turystycznego oddanych do użytkowania w latach 2005 - 2019
 

 

Gdzie buduje się hotele i budynki zakwaterowania turystycznego?

Biorąc pod uwagę liczbę budynków można stwierdzić, że hotele i budynki zakwaterowania turystycznego budowane są głównie w woj. zachodniopomorskim, a w następnej kolejności, ale ze znaczną różnicą na pomorzu i Podkarpaciu. Wielkość budynków w woj. zachodniopomorskim jest stosunkowo niewielka, znacznie poniżej średniej krajowej, za to te oddawane w województwach; mazowieckim i małopolskim są zdecydowanie większe.

 

Liczba hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

Budynki biurowe

 

Do budynków biurowych zaklasyfikowane są np. budynki banków, urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, ministerstw, itp., centra konferencyjne i kongresowe, budynki sądów i parlamentów.

Rocznie oddawanych jest od 600 do 900 budynków biurowych, a ich średnia kubatura na podstawie wyników ostatnich 15 lat to 6 tys. m³. W ostatnich czterech latach średnia kubatura oddanych budynków biurowych była wyższa i wynosiła ok. 8 tys. m³. Tych oddawanych w latach 2010 -2011 – 4,5 tys. m³. Różnice kubaturowe oddawanych budynków niemieszkalnych (nie tylko biurowych) w poszczególnych latach odzwierciedla na wykresach krzywa kubatury ogółem, która zachowuje się odmiennie od liczby budynków.

Rośnie powierzchnia użytkowa budynków biurowych, oddane w 2019r. biurowce miały powierzchnię średnią 1,5 tys. m².

Najwięcej budynków biurowych oddawanych jest w województwach: mazowieckim, śląskim i wielkopolskim. Po uwzględnieniu kubatury wynika, że te budowane na Mazowszu są większe niż w pozostałych województwach.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków biurowych oddanych do użytkowania w latach 2005 -2019
 

 

 

Liczba budynków biurowych w województwach oddanych do użytkowania
 

 

 

Kubatura ogółem budynków biurowych oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

Budynki handlowo-usługowe

 

Budynki handlowo-usługowe to według klasyfikacji PKOB centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki, hale używane do targów, aukcji i wystaw, targowiska pod dachem, stacje paliw, stacje obsługi, apteki itp.

Spada liczba budowanych w ostatnich latach obiektów handlowo-usługowych, również ich kubatura jest mniejsza. Kubatura wszystkich zrealizowanych w 2019r. budynków handlowo-usługowych to ponad 13,5 mln m³, a przeciętny budynek miał niecałe 4 tys. m³ . Średnia kubatura utrzymuje się na zbliżonym poziomie od 13 lat. Budynki realizowane w latach 20005 -2006 były mniejsze, a ich kubatura wynosiła ok. 2,5 tys. m³.

Podobnie stabilnie kształtuje się powierzchnia użytkowa, w ostatnich 13 latach budynek handlowo-usługowy miał średnią powierzchnię ok. 650 m².

Najwięcej budynków handlowo-usługowych buduje się w województwach: mazowieckim, śląskim, wielkopolskim i małopolskim z wyraźną tendencją spadkową, jedynie w województwie wielkopolskim wzrosła liczba budynków oddanych do użytku w 2019r. Kubatura budynków handlowo-usługowych wykazuje znaczące zróżnicowanie w poszczególnych latach.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

Budynki łączności, dworców i terminali

 

Budynki łączności, dworców i terminali to mocno zróżnicowana kategoria, która zawiera m.in.: budynki lotnisk, dworców kolejowych i autobusowych, terminali portowych, stacje kolejek górskich i wyciągów krzesełkowych, budynki stacji nadawczych radia i telewizji, budynki central telefonicznych, centra telekomunikacyjne, budki telefoniczne, ale też hangary lotnicze, „zajezdnie” dla lokomotyw i wagonów, budki nastawni kolejowych, budki latarni morskich, budynki kontroli ruchu powietrznego.

Budynków łączności, dworców i terminali buduje się w Polsce tylko kilkadziesiąt w ciągu roku, a ich kubatura zmienia się w poszczególnych latach w zależności od realizowanych obiektów. Budynki oddane w roku 2016 miały średnią kubaturę 22,8 tys. m³ oraz powierzchnię użytkowa 2,2 tys. m². Obiekty zrealizowane w 2012 i 2015r. miały zbliżoną średnią kubaturę, odpowiedni 16,9 tys. m³ i 16,5 tys. m³ oraz powierzchnie użytkową 2,0 tys. m² i 2,2 tys. m². W tych latach powstały największe budynki w tej kategorii. W 2006r. średnia kubatura to tylko 1,3 tys. m³ , a ich przeciętna powierzchnia użytkowa to 320 m².

Trudno wskazać gdzie takich budynków powstaje najwięcej, to zależy od roku. Niewątpliwie w województwie opolskim jest ich najmniej. Jeszcze większe różnice widoczne są na wykresie kubatury w poszczególnych województwach.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania
 

 

 Liczba budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

Garaże

 

Garaże to dość jednorodna kategoria, chociaż powierzchniowo budynki mogą się od siebie znacząco różnić, zalicza się tu garaże i zadaszone parkingi oraz budynki do przechowywania rowerów.

W podobnym tempie jak liczba garaży spada też ich łączna kubatura. Średnia kubatura garażu utrzymuje się w ostatnich latach na poziomie 250 m³, a ich powierzchni użytkowa to ok. 60 m².

W porównaniu do innych kategorii budynków niemieszkalnych rozmiary a nawet liczba garaży utrzymuje się na stabilnym poziomie.

Najwięcej garaży buduje się w województwie śląskim i wielkopolskim, najmniej w województwach opolskim, podlaskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim. Garaże budowane na Mazowszu są największe.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków garaży oddanych do użytkowania
 

 

 Liczba budynków garaży oddanych do użytkowania w województwach
 

 

Kubatura ogółem budynków garaży oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

Budynki przemysłowe

 

Budynki przemysłowe to budynki przeznaczone na produkcję, np. fabryki, warsztaty, browary, montownie, rzeźnie, ale też wytwórnie filmowe.

Po kilku latach spadkowych w 2015r. oddano do użytku 1713 budynki przemysłowe o 25,2% więcej niż w roku poprzednim. Kubatura również wzrosła i to w jeszcze wyższym stopniu - o 35,1% . Przeciętna kubatura budynku przemysłowego w 2015r. wyniosła 14,5 tys. m³. W następnych czterech latach budowano mniej budynków przemysłowych, ale ich kubatura wykazuje tendencje wzrostową. Oddane w 2019r. budynki przemysłowe miały średnią kubaturę 22,8 tys. m³ i powierzchnię użytkową 2,5 tys. m² , która była również wyższa od notowanej w latach ubiegłych.

Budynki przemysłowe, z dużym zróżnicowaniem w poszczególnych latach, w największej liczbie powstają w województwach: wielkopolskim, śląskim, mazowieckim, w następnej kolejności małopolskim, łódzkim i dolnośląskim. Najmniej oddaje się budynków przemysłowych w województwie świętokrzyskim i opolskim.

 

 Liczba i kubatura ogółem budynków przemysłowych oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba budynków przemysłowych oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków przemysłowych oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

 

Budynki magazynowe, zbiorniki i silosy

 

Budynki magazynowe, zbiorniki i silosy to według PKOB zbiorniki na ciecze, na gazy, silosy na zboże, cement i inne towary sypkie, chłodnie i budynki składowe specjalistyczne oraz powierzchnie magazynowe.

W ramach tej kategorii obiekty budowlane mogą różnić się znacznie pod względem kubatury. Statystycznie średnia kubatura wynosiła w latach 2018 – 2019 ponad 15 tys. m³ , była wyższa o 1/3 od kubatury budynków oddawanych w latach wcześniejszych. Na wykresie poniże widoczny wyraźny wzrost łącznej kubatury od roku 2013 znacznie przewyższający wzrosty liczby budowanych obiektów.

Najwięcej budynków magazynowych, zbiorników i silosów oddawanych jest w województwie wielkopolskim, drugie w kolejności jest woj. mazowieckie. Ilość nie zawsze przekłada się na kubaturę tych budynków, co jest widoczne na wykresie poniżej.

 

Liczba i kubatura ogółem zbiorników, silosów i budynków magazynowych oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba zbiorników, silosów i budynków magazynowych oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem zbiorników, silosów i budynków magazynowych oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

 

 

Budynki użyteczności publicznej

 

Budynki użyteczności publicznej to ogólnodostępne obiekty kulturalne, muzea i biblioteki, szkoły i budynki instytucji badawczych, szpitale i zakłady opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej - to główne podkategorie, które bardziej szczegółowo będą omówione poniżej.

W kategorii budynków użyteczności publicznej najmniej buduje się muzeów i bibliotek, ale ich kubatura jest najwyższa, występuje tu też najwyższa zmienność w poszczególnych latach. W 2013r. taki budynek miał średnio 18,3 tys. m³, ale był to najlepszy rok pod tym względem, w 2019 – 6,5 tys. m³ , a np. w 2009 - 3,0 tys. m³.
 

Liczba oddawanych ogólnodostępnych obiektów kulturalnych wyraźnie zwiększyła się po roku 2009, po czym w 2016 -2017r. spadła do poziomu odpowiednio 119 szt. i 162 szt. . Ostatnie dwa lata znowu przyniosły wzrost, rocznie oddawano powyżej 300 takich obiektów. Kubatura średnia jednego obiektu wahała się od 1,2 tys. m³ w 2017r. do 5,7 tys. m³ w 2015r.

Do kategorii ogólnodostępnych obiektów kulturalnych zalicza się kina, sale koncertowe, opery, teatry itp. a także sale koncertowe, domy kultury, kasyna, cyrki, sale taneczne, dyskoteki, estrady oraz budynki schronisk dla zwierząt, ogrodów zoologicznych i botanicznych.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków muzeów i bibliotek oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba i kubatura ogółem ogólnodostępnych obiektów kulturalnych oddanych do użytkowania
 

 

 

Przeciętny budynek szkoły i instytucji badawczej ma kubaturę średnio ok. 6 tys. m³. Średnia kubatura takiego budynku wahała się od 4,3 tys. m³ w roku 2009 do 8,2 tys. m³ w 2014r. Średnio buduje się kilkaset budynków szkół i instytucji badawczych rocznie. Przeciętna powierzchnia użytkowa takiego budynku to ok 1 tys. m².

Regionalnie dominuje województwo mazowieckie, zarówno pod względem liczby budynków szkół i instytucji badawczych jak i ich kubatury.

Najmniej takich budynków oddawanych jest w województwach opolskim, nieco więcej w lubuskim i podlaskim.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków szkół i instytucji badawczych oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba budynków szkół i instytucji badawczych oddanych do użytku w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków szkół i instytucji badawczych oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

Budynki szpitali i opieki medycznej mają średnią kubaturę ok. 4 tys. m³. W ostatnich 15 latach kubatura takich budynków wahała się od 1,9 tys. m³ w 2006r. do 5,8 tys. m³ w 2013r. Przeciętna powierzchnia użytkowa budynku szpitala czy budynku opieki medycznej to ok. 800 m².

W kategorii tej pod względem liczby oddawanych budynków przoduje województwo mazowieckie, śląskie i małopolskie, kilka lat wcześniej wyróżniało się województwo podkarpackie i wielkopolskie.

 

Liczba i kubatura ogółem szpitali i zakładów opieki medycznej oddanych do użytkowania
 

 

 

Liczba budynków szpitali i zakładów opieki medycznej oddanych do użytku w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków szpitali i zakładów opieki medycznej oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

Budynki kultury fizycznej to według PKOB budynki przeznaczone dla imprez sportowych w halach (boiska do koszykówki, korty tenisowe, kryte baseny, hale gimnastyczne, sztuczne lodowiska itp.), wyposażone w stanowiska, tarasy itp. przeznaczone dla widzów oraz w prysznice, szatnie dla uczestników, zadaszone trybuny do oglądania sportów na świeżym powietrzu.

Spośród budynków użyteczności publicznej jeszcze niedawno najwięcej budowało się budynków kultury fizycznej, ta przewaga była widoczna zwłaszcza w latach 2009 -2011. Średnio taki budynek miał ok. 10 tys. m³ i 1,3 tys. m² powierzchni użytkowej. Ostatnio powstające budynki nie różnią się gabarytowo od wcześniejszych, ale buduje się ich znacznie mniej.

W najlepszym okresie najwięcej takich budynków oddawano w województwie małopolskim, wielkopolskim, aktualnie liczba budynków znacząco spadła a różnice pomiędzy województwami nie są tak wyraźne.

 

Liczba i kubatura ogółem budynków kultury fizycznej oddanych do użytkowania
 

 

Liczba budynków kultury fizycznej oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków kultury fizycznej oddanych do użytkowania w województwach [tys.m³]
 

 

Pozostałe budynki niemieszkalne

 

W grupie pozostałych budynków niemieszkaniowych największy udział stanowią budynki gospodarstw rolnych, GUS wyodrębnia tu również budynki przeznaczone do sprawowania kultu religijnego, obiekty budowlane wpisane do rejestru zabytków i objęte indywidualną ochroną konserwatorską oraz nieruchome, archeologiczne dobra kultury oraz pozostałe budynki niezdefiniowane, do których zalicza się zakłady karne i poprawcze, areszty śledcze, schroniska dla nieletnich, zabudowania koszarowe, obiekty miejskie użyteczności publicznej takie jak wiaty autobusowe, toalety publiczne, łaźnie itp. .

Rocznie oddawanych jest do użytku ok. 6 - 8 tys. budynków gospodarstw rolnych. Średnia kubatura takiego budynku to ok 2 tys. m³. A powierzchnia użytkowa ok. 350 m².

Budynki przeznaczone do sprawowania kultu religijnego są stosunkowo duże - średnio 5 tys. m³. Rocznie oddaje się ok. 100 takich budynków.

 

Liczba i kubatura gospodarstw rolnych oddanych do użytkowania
 

 

 

 

Liczba i kubatura ogółem budynków kultu religijnego oddanych do użytkowania
 

 

Najwięcej budynków gospodarstw rolnych buduje się w woj. wielkopolskim, mazowieckim, a w następnej kolejności łódzkim, lubelskim i podlaskim, najmniej w województwie lubuskim, opolskim i zachodniopomorskim.

 

Liczba budynków gospodarstw rolnych oddanych do użytkowania w województwach
 

 

 

Kubatura ogółem budynków gospodarstw rolnych oddanych do użytkowania w województwach [tys. m³]
 

 

---

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS