Ocena warunków mieszkaniowych. Jak daleko naszym mieszkaniom do Europy?
Ocena warunków mieszkaniowych w Polsce na tle innych europejskich państw w oparciu o podstawowe wskaźniki.
Na której pozycji w Europie jest Polska? Kto w Europie może cieszyć się z najwyższych standardów mieszkaniowych?
Warunki mieszkaniowe
Do oceny i porównania warunków mieszkaniowych w poszczególnych państwach europejskich przyjęto wybrane wskaźniki publikowane przez Eurostat bądź obliczone na podstawie danych Eurostatu. Wskaźniki odnoszą się do mieszkań, przez które należy rozumieć każdy lokal mieszkalny, zarówno w budynkach wielorodzinnych jak i wolnostojących domach jednorodzinnych, domach szeregowych itd., bez względu na formę własności.
Często słyszymy, że mieszkania w Polsce są przeludnione. Potwierdza to wskaźnik przeludnienia, który określa odsetek osób mieszkających w przeludnionych mieszkaniach, czyli nie spełniających standardów europejskich w zakresie liczby pokoi na osobę w zależności od struktury gospodarstwa domowego, wieku i płci dzieci. Więcej na ten temat w raporcie Stopień przeludnienia mieszkań w Polsce na tle standardów europejskich.
O jakości zasobów mieszkaniowych, w których żyją Europejczycy świadczy wskaźnik deprywacji mieszkań, który określa odsetek osób mieszkających w niepełnowartościowych lokalach mieszkalnych, a za takie uznaje się mieszkanie bez podstawowych urządzeń sanitarnych takich jak łazienka lub spłukiwana toaleta, mieszkanie z przeciekającym dachem lub zawilgocone, zbyt ciemne mieszkanie. Wystarczy jeden z problemów.
Zainteresowanych odsyłam do raportu Problemy mieszkaniowe…
Aby uzupełnić obraz warunków mieszkaniowych potrzebujemy informacji o dostępnej przestrzeni w, której żyjemy.
Wiarygodne dane można uzyskać w oparciu informacje z powszechnego spisu ludności i mieszkań przeprowadzonego w Europie w 2011r. Następny taki spis planowany jest w roku 2021.
Na tej podstawie bazują wskaźniki:
- liczba mieszkań na 1000 mieszkańców;
- średnia liczba osób w mieszkaniu;
- powierzchnia użytkowa mieszkania w m2;
- powierzchnia użytkowa mieszkania przypadająca na 1 osobę w m2;
- liczba izb w mieszkaniu przypadająca na osobę;
liczba mieszkań |
śr. liczba osób w mieszkaniu |
powierzchnia mieszkania w m2 |
pow. użytkowa na osobę w m2 |
liczba izb na osobę |
przeludnione mieszkania* |
deprywacja mieszkania* |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|
Austria | 528 | 1,9 | 99,7 | 52,7 | 1,6 | 15,2 | 4,2 |
Belgia | 479 | 2,1 | 124,3 | 59,6 | 2,2 | 3,7 | 1,9 |
Bułgaria | 530 | 1,9 | 73,0 | 38,7 | 1,2 | 42,5 | 11,6 |
Chorwacja | 525 | 1,9 | 81,6 | 42,9 | 1,1 | 41,1 | 7,1 |
Cypr | 392 | 2,0 | 141,4 | 70,7 | 2,0 | 2,4 | 1,3 |
Czechy | 453 | 2,2 | 78,0 | 35,3 | 1,5 | 17,9 | 3,0 |
Dania | 490 | 1,9 | 118,1 | 60,8 | 1,9 | 8,2 | 1,7 |
Estonia | 487 | 3,1 | 66,7 | 21,2 | 1,6 | 13,4 | 3,3 |
Finlandia | 520 | 1,9 | 88,6 | 46,1 | 1,9 | 6,6 | 0,7 |
Francja | 514 | 1,9 | 93,7 | 48,2 | 1,8 | 7,7 | 2,7 |
Grecja | 576 | 1,7 | 88,6 | 51,0 | 1,2 | 28,7 | 6,3 |
Hiszpania | 538 | 1,9 | 99,1 | 53,4 | 1,9 | 5,4 | 1,7 |
Holandia | 446 | 2,2 | 106,7 | 47,6 | 1,9 | 4,0 | 1,4 |
Irlandia | 435 | 2,3 | 80,8 | 35,2 | 2,1 | 3,2 | 1,0 |
Litwa | 457 | 2,2 | 63,2 | 28,9 | 1,5 | 23,7 | 8,6 |
Luksemburg | 406 | 2,4 | 131,1 | 55,7 | 1,9 | 8,1 | 2,1 |
Łotwa | 499 | 2,0 | 62,5 | 31,1 | 1,2 | 43,2 | 14,6 |
Malta** | 529 | 1,9 | 106,4 | 57,0 | 2,1 | 2,9 | 1,4 |
Niemcy | 505 | 2,0 | 94,3 | 47,6 | 1,8 | 7,2 | 1,9 |
Norwegia | 484 | 2,1 | 123,2 | 59,7 | 2,1 | 5,1 | 1,0 |
Polska | 360 | 2,9 | 75,2 | 25,6 | 1,1 | 40,7 | 9,4 |
Portugalia | 556 | 1,8 | 106,4 | 59,1 | 1,7 | 10,3 | 4,9 |
Rumunia | 434 | 2,3 | 43,9 | 19,1 | 1,0 | 48,4 | 19,8 |
Słowacja | 370 | 2,8 | 87,4 | 31,4 | 1,1 | 40,6 | 4,4 |
Słowenia | 411 | 2,4 | 80,3 | 33,0 | 1,5 | 12,6 | 4,5 |
Szwajcaria | 519 | 1,9 | 117,1 | 60,8 | 1,9 | 7,0 | 2,3 |
Szwecja | 480 | 2,0 | 103,3 | 52,6 | 1,7 | 14,4 | 2,7 |
UE 28 | 435 | 2,1 | 96,0 | 46,4 | 1,6 | 16,6 | 4,8 |
Węgry | 442 | 2,3 | 75,6 | 33,4 | 1,2 | 40,4 | 16,9 |
Wielka Brytania** | 437 | 2,3 | 86,9 | 38,0 | 1,9 | 8,0 | 2,2 |
Włochy | 485 | 1,9 | 93,6 | 49,2 | 1,4 | 27,8 | 7,6 |
* dane 2016r.
** dane o powierzchni użytkowej mieszkań niespójne z pozostałymi krajami
Polska na szarym końcu pod względem warunków mieszkaniowych
Porównanie wskaźników dla Polski ze średnią dla 28 państw Unii Europejskiej nie wygląda dobrze. W każdej kategorii wypadamy poniżej średniej.
W 2011 roku na 1000 mieszkańców przypadało 360 mieszkań, przy średniej europejskiej 435. Ten wskaźnik uległ nieco poprawie, wg szacunków GUS za 2016r. wynosił ok. 370 mieszkań na 1000 mieszkańców, ale potwierdzenie uzyskamy po przeprowadzeniu kolejnego spisu powszechnego za trzy lata.
Nasze mieszkania mają mniejszą powierzchnię użytkową, na jedno mieszkanie przypada 2,9 osób, a w związku z tym powierzchnia użytkowa jaką dysponuje jedna osoba też jest mniejsza.
W 2016r aż 40,7% Polaków mieszkało w przeludnionych mieszkaniach, a 9,4% uskarżało się na problemy związane deprywacją mieszkania.
Przegląd wskaźników dla poszczególnych krajów europejskich pokazuje duże zróżnicowanie, poczynając od wsk. liczby mieszkań na 1000 mieszkańców - od 360 w Polsce do 576 w Grecji - różnica wynosi 216 mieszkań na 1000 mieszkańców, czyli aby osiągnąć ten poziom w Polsce brakuje ok. 8 mln. mieszkań.
Przeciętne mieszkanie w Rumunii ma 44 m2 a na Cyprze 141 m2. Pomimo niskiej powierzchni mieszkań w Rumunii, na osobę przypada jedna izba przy 2,3 osobach w mieszkaniu czyli mieszkanie podzielone jest na kilka małych pomieszczeń. Na Cyprze średnio są dwie osoby w mieszkaniu, na jedną osobę przypada ponad 70 m2.
Odsetek osób żyjących w przeludnionych mieszkaniach kształtuje się od 2,4% na Cyprze do 48,4% w Rumunii.
Aby ocenić warunki mieszkaniowe przypisano punkty, które odzwierciedlają pozycję kraju na liście w danej kategorii od najlepszego do najgorszego, po czym zsumowano uzyskane punkty, a kraj który uzyskał najmniejszą liczbę punktów zajmuje najwyższą pozycję.
Według tego zestawienia mieszkańcy Malty mogą cieszyć się najlepszymi warunkami mieszkaniowymi, mimo że Malta nie jest numerem jeden w żadnej kategorii.
Polska jest na miejscu przedostatnim na 30 krajów uwzględnionych w zestawieniu, gorsze warunki od nas mają tylko Rumuni.
liczba mieszkań na 1000 mieszkańców |
śr. liczba osób w mieszkaniu |
powierzchnia mieszkania w m2 |
powierzchnia użytkowa na osobę w m2 |
liczba izb na osobę |
przeludnione mieszkania |
deprywacja mieszkania |
warunki mieszkaniowe |
liczba punktów |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Austria | 6 | 3 | 10 | 9 | 7 | 19 | 18 | 13 | 72 |
Belgia | 18 | 5 | 3 | 4 | 1 | 4 | 9 | 5 | 44 |
Bułgaria | 4 | 3 | 24 | 17 | 10 | 28 | 27 | 21 | 113 |
Chorwacja | 7 | 3 | 18 | 16 | 11 | 27 | 23 | 19 | 105 |
Cypr | 28 | 4 | 1 | 1 | 3 | 1 | 4 | 3 | 42 |
Czechy | 20 | 6 | 21 | 19 | 8 | 20 | 16 | 20 | 110 |
Dania | 13 | 3 | 5 | 2 | 4 | 14 | 8 | 7 | 49 |
Estonia | 14 | 11 | 25 | 27 | 7 | 17 | 17 | 22 | 118 |
Finlandia | 8 | 3 | 15 | 15 | 4 | 8 | 1 | 8 | 54 |
Francja | 10 | 3 | 13 | 13 | 5 | 11 | 14 | 12 | 69 |
Grecja | 1 | 1 | 15 | 11 | 10 | 23 | 22 | 16 | 83 |
Hiszpania | 3 | 3 | 11 | 8 | 4 | 7 | 7 | 4 | 43 |
Holandia | 21 | 6 | 7 | 14 | 4 | 5 | 6 | 10 | 63 |
Irlandia | 24 | 7 | 19 | 20 | 2 | 3 | 2 | 14 | 77 |
Litwa | 19 | 6 | 26 | 25 | 8 | 21 | 25 | 24 | 130 |
Luksemburg | 27 | 8 | 2 | 7 | 4 | 13 | 11 | 13 | 72 |
Łotwa | 12 | 4 | 27 | 24 | 10 | 29 | 28 | 26 | 134 |
Malta | 5 | 3 | 8 | 6 | 2 | 2 | 5 | 1 | 31 |
Niemcy | 11 | 4 | 12 | 14 | 5 | 10 | 10 | 11 | 66 |
Norwegia | 16 | 5 | 4 | 3 | 2 | 6 | 3 | 2 | 39 |
Polska | 30 | 10 | 23 | 26 | 11 | 26 | 26 | 28 | 152 |
Portugalia | 2 | 2 | 8 | 5 | 6 | 15 | 21 | 9 | 59 |
Rumunia | 25 | 7 | 28 | 28 | 12 | 30 | 30 | 29 | 160 |
Słowacja | 29 | 9 | 16 | 23 | 11 | 25 | 19 | 25 | 132 |
Słowenia | 26 | 8 | 20 | 22 | 8 | 16 | 20 | 23 | 120 |
Szwajcaria | 9 | 3 | 6 | 2 | 4 | 9 | 13 | 6 | 46 |
Szwecja | 17 | 4 | 9 | 10 | 6 | 18 | 15 | 15 | 79 |
Węgry | 22 | 7 | 22 | 21 | 10 | 24 | 29 | 27 | 135 |
Wielka Brytania | 23 | 7 | 17 | 18 | 4 | 12 | 12 | 17 | 93 |
Włochy | 15 | 3 | 14 | 12 | 9 | 22 | 24 | 18 | 99 |
źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat