Rynek

Gospodarstwa domowe w Polsce i Europie

Przeczytaj cały raport
Raport bezpłatny

Czy polskie gospodarstwa domowe różnią się od europejskich? Jak wiele jest w Polsce gospodarstw wielodzietnych, a ile osób żyje w jednoosobowych gospodarstwach domowych? Jaki model rodziny aktualnie jest najczęściej spotykany w Polsce i w innych krajach Europy?

 

Statystyczne gospodarstwo domowe w Europie

 

Prywatne gospodarstwo domowe zdefiniowane zostało, jako osoba żyjąca samotnie lub grupa osób, które mieszkają razem w tym samym prywatnym miejscu zamieszkania, dzielące wydatki, w tym wspólnie zaopatrujące się w produkty niezbędne do życia.

 

Eurostat dzieli gospodarstwa domowe ze względu na ich liczebność na:

  • jednoosobowe,
  • jednoosobowe (samotny rodzic) z co najmniej jednym dzieckiem na utrzymaniu,
  • dwuosobowe (dwie osoby dorosłe w gospodarstwie),
  • dwoje dorosłych z jednym dzieckiem na utrzymaniu,
  • dwoje dorosłych z dwojgiem dzieci na utrzymaniu,
  • dwoje dorosłych z trojgiem lub większą liczbą dzieci na utrzymaniu,
  • troje lub większa liczba dorosłych żyjących w jednym gospodarstwie,
  • troje lub większa liczba dorosłych z dzieckiem lub dziećmi na utrzymaniu.

 

Za dzieci uznawane są osoby w wieku poniżej 18 lat pozostające na utrzymaniu oraz osoby nieaktywne zawodowo w wieku od 18 do 24 lat zamieszkujące, z co najmniej jednym z ich rodziców.

 

Wielkość gospodarstwa domowego – liczba osób w gospodarstwie

 

Struktura gospodarstw domowych w poszczególnych krajach nie zmienia się zasadniczo z roku na rok, to proces który zachodzi powoli. W momencie publikacji tego raportu na stronach Eurostatu nie ma jeszcze pełnych informacji za rok 2019, dlatego opieramy się na danych z 2018r.

 

Liczba gospodarstw domowych w Europie

W 28 krajach Unii Europejskiej jest 224,5 mln gospodarstw domowych – to dane za rok 2019. Najwięcej gospodarstw domowych jest w Niemczech – 40,9 mln, w następnej kolejności we Francji – blisko 30 mln i zbliżona liczba w Wielkiej Brytanii – 29,5 mln. Najmniej w państwach o najmniejszej liczbie ludności, czyli na Malcie – 201,3 tys., w Luksemburgu – 255,7 tys., na Cyprze – 332,1 tys.

 

Liczba gospodarstw domowych w Unii Europejskiej w 2019r. [tys. szt.]

 

Struktura gospodarstw domowych w Europie

W Unii Europejskiej najwięcej jest gospodarstw jednoosobowych – stanowią 32,9% wszystkich gospodarstw domowych, następne w kolejności są gospodarstwa dwuosobowe 31,1%, trzyosobowe – 16,2% , czteroosobowe – 13,7%, pięcioosobowe – 4,2% oraz sześcio- i więcej osobowe 2,0%.

W Polsce najwięcej gospodarstw domowych składa się z dwóch osób 26,1%, jednoosobowe to 24,1%, trzyosobowe – 20,2%, czteroosobowe – 15,3%, pięcioosobowe – 7,7%, a najbardziej liczne sześcio- i więcej osobowe – 6,7%.

 

Gospodarstwa domowe w Europie wg liczby osób w gospodarstwie w 2018r. [%]

Gospodarstwa domowe w Europie wg liczby osób w gospodarstwie

 

Liczba dzieci w gospodarstwie domowym
 

 

Przeciętny udział gospodarstw domowych z dziećmi na utrzymaniu dla 28 krajów Unii Europejskiej wynosi 30,1%, dla Polski 35,1%. Mimo że jest to tylko niewiele ponad 1/3 wszystkich gospodarstw domowych to Polska plasuje się w grupie państw z wysokim udziałem gospodarstw domowych z dziećmi na utrzymaniu. Większy udział takich gospodarstw jest tylko w trzech państwach: na Cyprze – 37,2%, w Słowacji 38,3% oraz najwięcej w Irlandii – 41,5%. W Rumunii 35,1% gospodarstw domowych (tak jak w Polsce) to gospodarstwa z dziećmi na utrzymaniu.

Zaledwie co czwarte gospodarstwo domowe ma na utrzymaniu dzieci w takich krajach jak: Finlandia (23,2%), Niemcy (23,4%), Dania (25,2%), Norwegia (25,7%) i Szwajcaria (25,9%) .

 

Wśród gospodarstw domowych z dziećmi, w Europie (średnia dla 28 krajów UE) połowa z nich ma na utrzymaniu jedno dziecko (49,3%), dwójkę dzieci – 38,9%, trójkę dzieci - 9,2% i czwórkę i więcej dzieci - tylko 2,6%. W Polsce gospodarstw z jednym dzieckiem jest jeszcze więcej – 52,5%, z dwójką dzieci – 36,7%, z trójką dzieci – 8,4%, z czwórką i więcej – 2,4%.

Najwięcej gospodarstw z jednym dzieckiem w 2018r. było w Portugalii (65,3%), a najmniej w Danii (41,4%).

Niemal tyle samo rodzin ma na utrzymaniu jedno jak i dwójkę dzieci w Holandii i Irlandii.

Najwięcej rodzin wielodzietnych z 4 i większą liczbą dzieci jest w Finlandii (5,8%), na Węgrzech (4,6%), w Belgii (4,3%) i Holandii (4,2%). Najmniej natomiast w takich państwach jak: Portugalia (0,8%), Hiszpania (1,0%), Włochy (1,1%), Malta (1,2%), Litwa (1,3%), Czechy (1,4%).

 

Gospodarstwa domowe w Europie z dziećmi na utrzymaniu i bez dzieci

Gospodarstwa domowe w Europie z dziećmi na utrzymaniu wg liczby dzieci

Gospodarstwa domowe w Europie z dziećmi na utrzymaniu i bez dzieci Gospodarstwa domowe w Europie z dziećmi na utrzymaniu wg liczby dzieci

 

 

Gospodarstwa domowe wybierają miasto czy wieś?

W Europie 41,8% gospodarstw domowych wybiera na miejsce do życia miasto, małe miasteczka i przedmieścia wielkich miast – 31,2%, a obszary wiejskie tylko 27,0%.

W Polsce sytuacja wygląda nieco inaczej, najwięcej gospodarstw domowych żyje na obszarach wiejskich 41,1%, w miastach 34,4%, a najmniej w mniejszych miastach i na przedmieściach dużych miast – 24,4%.

Jeszcze większa przewaga gospodarstw mieszkających na wsi występuje w takich krajach jak: Słowacja (42,7%), Rumunia (45,7%), Słowenia (45,7%), a najwięcej bo ponad połowa na Litwie (54,3%).

Ponad połowa gospodarstw belgijskich wybrało na miejsce do życia miasteczka i przedmieścia dużych miast (53,7%). Ta lokalizacja dominuje również w Szwajcarii (52,3%), Luksemburgu 43,7%, we Włoszech (41,2%) oraz w Niemczech (40,7%).

Najwięcej gospodarstw domowych żyje w mieście na Malcie (89,8%) ale tu niemal cały obszar kraju został zaliczony do obszarów miejskich. W wielu krajach to właśnie w miastach żyje najwięcej rodzin, wysoki wskaźnik występuje w Estonii (59,9%), Wielkiej Brytanii (58,7%), Holandii (56,4%), na Cyprze i w Hiszpanii (50,7%), Francji (47,6%).

 

Gospodarstwa domowe w Europie wg lokalizacji [%]

Gospodarstwa domowe w Europie wg lokalizacji

 

Porównanie struktury gospodarstw domowych w Polsce i w Unii Europejskiej

 

W strukturze polskich gospodarstw domowych w 2018r. najmniej było rodziców samotnie wychowujących dzieci, 1,6% mieszkańców Polski żyje w takich rodzinach. W Unii Europejskiej również są oni najmniej liczną grupą, ale ich odsetek jest prawie trzykrotnie wyższy i wynosi 4,7%.

W następnej kolejności są rodziny z dwójką osób dorosłych i trójką lub większą liczbą dzieci – 5,0% Polaków żyje w takich gospodarstwach domowych (w UE 6,8%).

Jednoosobowe gospodarstwa domowe, których jest najwięcej biorąc pod uwagę liczbę gospodarstw, w takich gospodarstwach żyje 9,1% Polaków, a średnia dla UE wynosi 14,8%.

Niemal taki sam odsetek Polaków żyje w rodzinach typu 2+1 jak 2+2, odpowiednio 11,0% i 11,3%. Średnio w Unii Europejskiej w rodzinie z dwójką dzieci żyje więcej osób 16,2%, a w rodzinach z jednym dzieckiem 11,5%.

W gospodarstwach domowych składających się z trzech osób dorosłych żyje 17,5% Polaków i 11,0% Europejczyków.

W porównaniu ze średnią dla Unii Europejskiej w Polsce znacznie mniej osób żyje w gospodarstwach domowych z dwójką osób dorosłych 18,8% przy średniej dla 28 krajów UE 25,4%.

Najwięcej Polaków żyje w wieloosobowych gospodarstwach domowych, składających się z trójki osób dorosłych i dzieci – 25,8%, jest to najwyższy wskaźnik w Europie. Średnia dla 28 krajów UE wynosi 9,5%. Może to świadczyć o tym, że dorosłe dzieci nadal mieszkają z rodzicami.

 

Struktura gospodarstw domowych w Polsce w 2018r.

Struktura gospodarstw domowych w Unii Europejskiej w 2018r.

Struktura gospodarstw domowych w Polsce Struktura gospodarstw domowych w Unii Europejskiej

 

Rodzaj gospodarstwa domowego a status własnościowy zamieszkiwanej nieruchomości

 

Na poniższych wykresach można prześledzić jak różni się status własnościowy nieruchomości w poszczególnych grupach gospodarstw domowych.

W Europie 14,8% mieszkańców żyje w jednoosobowych gospodarstwach domowych, nieco ponad połowę z nich (7,7%) mieszka w mieszkaniach, których jest właścicielem, a ok. 7,1% w mieszkaniach wynajmowanych.

W Polsce większość singli mieszka we własnych mieszkaniach, a prawie co czwarty w mieszkaniu wynajmowanym. Zaledwie 0,4% Polaków mieszkających samotnie posiada mieszkanie (dom) obciążone hipoteką. Większość z tych, którzy wynajmują mieszkania korzysta z dopłat czy obniżonego czynszu.

Tzw. tradycyjna rodzina 2+2 (dwoje dorosłych z dwójką dzieci) – 11,3% Polaków żyje w takich gospodarstwach domowych, w tym 9,3% mieszka we własnych mieszkaniach w większości nieobciążonych hipoteką, a 2,0% w wynajmowanych. Odsetek osób żyjących w takim modelu gospodarstwa domowego w Polsce jest najniższy w Europie. W Słowenii wynosi 20,6%, w Czechach 19,7%, średnia dla 28 krajów UE wynosi 16,2%.

Najwięcej Polaków żyje w gospodarstwach domowych składających się z trzech lub więcej osób dorosłych z dzieckiem lub dziećmi na utrzymaniu – 25,8% - jest to najwyższy wskaźnik w Europie. Na drugim biegunie jest Finlandia gdzie w takich gospodarstwach żyje zaledwie 2,3% mieszkańców.

W zdecydowanej większości takie gospodarstwa domowe w Polsce dysponują mieszkaniami (domami) własnościowymi nieobciążonymi hipoteką (22,9%), tylko 1,1% Polaków funkcjonujących w takim modelu rodziny ma mieszkanie obciążone hipoteką, wynajem też jest rzadkością (1,8%).

 

Jednoosobowe gospodarstwa domowe w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Jednoosobowe gospodarstwa domowe w Europie - jak mieszkają?

 

Jednoosobowe gospodarstwa domowe z dziećmi w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Jednoosobowe gospodarstwa domowe z dziećmi w Europie - jak mieszkają?

 

Dwuosobowe gospodarstwa domowe w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Dwuosobowe gospodarstwa domowe w Europie - jak mieszkają?

 

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z dzieckiem w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z dzieckiem w Europie - jak mieszkają?

 

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z dwójka dzieci w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z dwójka dzieci w Europie - jak mieszkają?

 

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z trójką dzieci i więcej w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Dwuosobowe gospodarstwa domowe z trójką dzieci i więcej w Europie - jak mieszkają?

 

Gospodarstwa domowe z trójką osób dorosłych i więcej w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Gospodarstwa domowe z trójką osób dorosłych i więcej w Europie - jak mieszkają?

 

Gospodarstwa domowe z trójką osób dorosłych i więcej z dziećmi w Europie wg statusu własnościowego nieruchomości mieszkaniowej

Gospodarstwa domowe z trójką osób dorosłych i więcej z dziećmi w Europie - jak mieszkają?

 


źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat

Polecane WARTO PRZECZYTAĆ
ikona polecane Komentarze i publikacje
17 celów zrównoważonego rozwoju

Rozwój zrównoważony, czyli taki który pozwala na zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia, a jednocześnie nie ogranicza możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń. Takie podejście wymaga wspólnych działań wszystkich państw na świecie w zakresie rozwoju gospodarki, społeczeństwa i środowiska.

Rynek budownictwa niemieszkaniowego

Budownictwo niemieszkaniowe to drugi segment rynku budowlanego, niezwykle zróżnicowany zarówno pod względem liczby realizowanych obiektów, ich powierzchni użytkowej, kubatury jak i lokalizacji.

Energia i klimat – w Polsce i w UE

Od wielu lat Unia Europejska prowadzi politykę na rzecz zrównoważonego rozwoju, wyznaczając coraz to bardziej ambitne cele. W 2019 r. przyjęta została strategia, której celem jest osiągniecie przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 roku tzw. Europejski Zielony Ład.

Technologia wznoszenia budynków mieszkalnych

W jakie technologii realizowane są w naszym kraju budynki mieszkalne? Czy tradycyjna technologia murowa wciąż jest najpopularniejsza? Ile budynków mieszkalnych realizowanych jest w wielkiej płycie czy też technologii monolitycznej?

Ceny mieszkań - raporty

Na naszym portalu publikujemy informacje na temat cen mieszkań. Raporty są aktualizowane w cyklu kwartalnym bądź rocznym. Znajdziecie tam Państwo informacje opracowane na podstawie wiarygodnych źródeł ( GUS, NBP, Eurostat ).

POLSKA w EUROPIE

Jak na tle Europy prezentuje się Polska pod względem warunków mieszkaniowych, społecznych i gospodarczych? Czy nasze warunki mieszkaniowe odbiegają od europejskich standardów, a jeżeli tak to jak dalece?