Dostęp do edukacji i możliwość uczenia się przez całe życie dla wszystkich

Cel Zrównoważonego Rozwoju nr 4 wzywa do zapewnienia dostępu do wysokiej jakości edukacji dla każdego, a także zwiększenia liczby ludzi, którzy posiadają odpowiednie umiejętności potrzebne do zatrudnienia, godnej pracy i przedsiębiorczości oraz do eliminacji nierówności płci i dochodów w dostępie do edukacji.

Kształcenie i szkolenie są kluczowymi czynnikami wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, ponieważ pomagają zwiększyć szanse na zatrudnienie, produktywność, innowacyjność i konkurencyjność. W szerszym znaczeniu edukacja jest również warunkiem podstawowym osiągnięcia wielu innych Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Przyczyną niskiej jakości edukacji jest brak odpowiednio wyszkolonej kadry nauczycieli, złe warunki panujące w szkołach oraz nierówny dostęp dzieci do szkół zwłaszcza na obszarach wiejskich. Wymaga to działań, takich jak budowa szkół, zapewnienie dostępu do wody i energii elektrycznej w szkołach, szkoleń i warsztatów dla nauczycieli oraz edukacyjnych programów stypendialnych.

Na świecie dokonał się znaczący postęp, wzrosła liczba kształcących się osób, dotyczy to zwłaszcza kobiet i dziewcząt. Wzrosła liczba osób posiadających podstawowe umiejętności pisania i czytania. W skali globalnej osiągnięto równość chłopców i dziewcząt w dostępie do edukacji na poziomie podstawowym, ale tylko niektóre państwa zrealizowały ten cel w odniesieniu do wszystkich poziomów kształcenia.
Zrealizowanie celu zrównoważonego rozwoju w zakresie powszechnej edukacji wymaga jeszcze dalszych działań.

Jak podaje Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) 617 milionów młodych ludzi na całym świecie nie posiada podstawowych umiejętności czytania, pisania i liczenia.
W krajach rozwijających wciąż 57 milionów dzieci nie uczęszcza do szkół, a wskaźnik liczby dzieci uczęszczających do szkoły podstawowej osiągnął 91%.

Ponad połowa dzieci, które nie chodzą do szkoły mieszka na obszarze Afryki Subsaharyjskiej.

Według szacunków 50% dzieci nie uczęszczających do szkoły podstawowej żyje na terenach objętych konfliktami zbrojnymi.

Jak zapewnić dostęp do edukacja i możliwość uczenia się przez całe życie dla wszystkich?

Do Celu 4 Zrównoważonego Rozwoju przypisane są zadania wymienione poniżej:

4.1  Do 2030 roku zapewnić wszystkim dziewczętom i chłopcom ukończenie nieodpłatnej, sprawiedliwej, dobrej jakości edukacji na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym prowadzącej do efektywnych wyników w nauce, zgodnie z czwartym Celem.

4.2  Do 2030 roku zapewnić wszystkim dziewczętom i chłopcom dostęp do wysokiej jakości rozwoju we wczesnym dzieciństwie, opieki i edukacji przedszkolnej przygotowującej do rozpoczęcia edukacji na poziomie podstawowym.

4.3  Do 2030 roku zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równy, przystępny cenowo dostęp do wysokiej jakości wykształcenia technicznego, zawodowego i wyższego, w tym do wyższych uczelni.

4.4  Do 2030 roku znacznie zwiększyć liczbę młodzieży i dorosłych, którzy posiadają odpowiednie umiejętności, w tym techniczne i zawodowe, potrzebne przy uzyskaniu zatrudnienia, znalezieniu godziwej pracy i rozwoju przedsiębiorczości.

4.5  Do 2030 roku wyeliminować nierówność płci w edukacji i zapewnić równy dostęp do edukacji na wszystkich poziomach oraz do szkoleń zawodowych dla najsłabszych grup, w tym dla osób niepełnosprawnych, ludności rdzennej oraz dla dzieci w trudnej sytuacji.

4.6  Do 2030 roku zapewnić, by młodzież i znaczny odsetek osób dorosłych, zarówno kobiet jak i mężczyzn, nabyła umiejętność czytania, pisania oraz liczenia.

4.7  Do 2030 roku zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym między innymi przez edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego stylu życia, praw człowieka, równości płci, promowania kultury pokoju i niestosowania przemocy, globalnego obywatelstwa oraz docenienia różnorodności kulturowej i wkładu kultury w zrównoważony rozwój

4.A  Tworzyć nowe i poprawić stan istniejących już placówek edukacyjnych, które powinny uwzględniać potrzeby dzieci, osób niepełnosprawnych, zarówno chłopców jak i dziewcząt, a także zapewnić bezpieczne, wolne od przemocy, inkluzywne i produktywne środowisko nauczania dla wszystkich.

4.B  Do 2020 roku znacząco zwiększyć liczbę stypendiów dla obywateli krajów rozwijających się, w szczególności dla osób pochodzących z krajów najmniej rozwiniętych, małych państw wyspiarskich i krajów afrykańskich. Stypendia powinny ułatwić rekrutację na wyższe uczelnie, w tym dostęp do szkoleń zawodowych, technologii informacyjnych i komunikacyjnych, programów technicznych, inżynieryjnych i naukowych w krajach rozwiniętych i rozwijających się.

4.C  Do 2030 roku znacząco zwiększyć liczbę wykwalifikowanych nauczycieli, w tym w drodze międzynarodowej współpracy w zakresie szkolenia nauczycieli w krajach rozwijających się, szczególnie w krajach najmniej rozwiniętych i małych państwach wyspiarskich.

Działania na rzecz wysokiej jakości edukacji w Unii Europejskiej

Kształcenie i szkolenie od wielu lat są kluczowymi celami polityki europejskiej. Oprócz różnych polityk UE, rezolucja Rady w sprawie strategicznych ram współpracy europejskiej w dziedzinie kształcenia i szkolenia uwzględnia całe spektrum systemów kształcenia i szkolenia z perspektywy uczenia się przez całe życie, obejmujące wszystkie poziomy, od kształcenia podstawowego po szkolnictwo wyższe i kształcenie dorosłych. Szczególny nacisk kładzie się na nabywanie umiejętności podstawowych i cyfrowych.

W następnych artykułach omówione zostaną:

Poziom wykształcenia Europejczyków
 

Efekty kształcenia i posiadane umiejętności Europejczyków

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu i ONZ