Cel piąty zrównoważonego rozwoju - równość płci

Zapewnienie kobietom i dziewczętom równego dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i godziwej pracy oraz do udziału w procesie decyzyjnym tak w sprawach politycznych jak i ekonomicznych oraz wdrożenie przepisów prawnych chroniących kobiety przed przemocą domową to jeden z celów ONZ.

Niniejszy artykuł jest kolejnym z serii raportów monitorujących realizację celów zrównoważonego rozwoju na poziomie Unii Europejskiej i poszczególnych krajów członkowskich, w tym oczywiście Polski.

Celem zrównoważonego rozwoju określonym w rezolucji ONZ (której sygnatariuszem jest Unia Europejska jak też wszystkie kraje członkowskie), zapisanym pod numerem piątym jest równość płci. Postulaty zapisane w tym punkcie wzywają do działań na rzecz osiągnięcie równości płci poprzez położenie kresu wszelkim formom dyskryminacji, przemocy i wszelkim szkodliwym praktykom wobec kobiet i dziewcząt w sferze publicznej i prywatnej oraz do pełnego uczestnictwa kobiet i równych szans na przywództwo na wszystkich szczeblach podejmowania decyzji politycznych i gospodarczych.

Według informacji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) 750 milionów kobiet i dziewcząt na całym świecie wyszło za mąż przed ukończeniem 18 roku życia.

W 18 krajach mężowie mogą prawnie uniemożliwić swoim żonom pracę, w 39 krajach córki i synowie nie mają takich samych praw do dziedziczenia.

Jedna na pięć kobiet i dziewcząt, w tym 19% w wieku od 15 do 49 lat, doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera w ciągu 12 miesięcy. Mimo to 49 krajów nie posiada przepisów prawnych, które chroniłyby kobiety przed przemocą.

Kobiety w Afryce Północnej zajmują mniej niż jedną piątą płatnych miejsc pracy w sektorach nierolniczych. Proporcja kobiet mających płatną pracę poza sektorem rolniczym zwiększyła się z poziomu 35% w 1990 roku do 41% w 2015 roku.

Realizacja Milenijnych Celów Rozwoju ONZ przyczyniła się do dokonania postępu w kwestii równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet na świecie. Osiągnięto między innymi równy dostęp dziewcząt i chłopców do edukacji na poziomie podstawowym. Nadal jednak w każdej części świata kobiety i dziewczęta są dyskryminowane i cierpią z powodu przemocy.

Działania na rzecz równości płci

Zadania zamieszczone w Agendzie ONZ na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 przypisane do celu 5:

5.1  Zakończyć dyskryminację we wszystkich formach wobec kobiet i dziewcząt na całym świecie.

5.2  Wyeliminować wszelkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt w sferze publicznej i prywatnej, w tym handel ludźmi, wykorzystywanie seksualne i inne formy wyzysku.

5.3  Wyeliminować wszelkie krzywdzące praktyki, takie jak wczesne i przymusowe małżeństwa, małżeństwa dzieci, a także okaleczanie żeńskich narządów płciowych.

5.4  Docenić nieodpłatną opiekę i pracę w domu przez zapewnienie usług publicznych, infrastruktury, ochrony socjalnej oraz przez promowanie wspólnej odpowiedzialności w gospodarstwie domowym i rodzinie, zgodnie z krajowymi uwarunkowaniami.

5.5  Zapewnić kobietom pełny i efektywny udział w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym oraz równe szanse w pełnieniu funkcji przywódczych.

5.6  Zapewnić powszechny dostęp do ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz korzystanie z praw reprodukcyjnych, zgodnie z Programem Działań Międzynarodowej Konferencji na Rzecz Ludności i Rozwoju, Pekińską Platformą Działania i dokumentami końcowymi ich konferencji przeglądowych.

5.A  Przeprowadzić reformy zapewniające kobietom równe prawa w dostępie do zasobów ekonomicznych, prawa własności, sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem, usług finansowych, dziedziczenia oraz zasobów naturalnych, zgodnie z prawem krajowym.

5.B  Upowszechnić korzystanie z technologii, w szczególności technologii informacyjnych i komunikacyjnych, by przyczyniać się do wzmocnienia pozycji kobiet.

5.C  Przyjąć oraz wzmocnić polityki i skuteczne ustawodawstwo promujące równość płci oraz wzmacniające pozycję kobiet i dziewcząt na wszystkich szczeblach.

Zadania dla Unii Europejskiej w zakresie równość płci oraz wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt

Monitorowanie zadań w ramach celu 5. w kontekście UE koncentruje się na tematach przemocy ze względu na płeć, na równości płci w zakresie dostępu do edukacji, zatrudnienia i dostępie do stanowisk kierowniczych dla kobiet.

Więcej na ten temat w odrębnych raportach:

Sytuacja kobiet w Polsce i Europie

Poziom zatrudnienia kobiet i mężczyzn w Polsce i UE

Równy dostęp do wysokiej jakości edukacji i szkoleń

Przedwcześnie zakończenie nauki

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu i ONZ