Cel 16 Zrównoważonego Rozwoju – pokój, sprawiedliwość i silne instytucje
Stworzenie pokojowych i integracyjnych społeczeństw opartych na poszanowaniu praw człowieka, ochrona najsłabszych, praworządność, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, dobre rządzenie na wszystkich poziomach oraz przejrzyste, skuteczne i odpowiedzialne instytucje publiczne to jeden z celów zrównoważonego rozwoju.
Niniejszy artykuł jest kolejnym z cyklu raportów przeglądowych, w których sprawdzamy postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w ramach agendy ONZ, której sygnatariuszem jest Unia Europejska jak też wszystkie kraje członkowskie UE.
Zabójstwa, przemoc wobec dzieci, handel ludźmi, przemoc seksualna stwarzają poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa osobistego, ale też dla inkluzywnych społeczeństw.
W ciągu ostatniej dekady odnotowano znaczny postęp w zakresie ograniczania zabójstw i handlu ludźmi, jednakże w Ameryce Łacińskiej, Afryce Subsaharyjskiej i Azji nadal tysiące ludzi jest narażonych na przemoc i zabójstwa. W wielu krajach na całym świecie dzieci wciąż doświadczają agresji i przemocy, co stanowi naruszenie ich praw. To plaga, której skalę trudno oszacować z powodu braku informacji i danych.
Aby przeciwdziałać takim przestępstwom i wykroczeniom konieczne jest tworzenie i wdrażanie skutecznych i przejrzystych przepisów prawnych. Jednym z pierwszych kroków w kierunku ochrony praw jednostki, promowanych w ramach ONZ, jest rejestracja narodzin i tworzenie bardziej niezależnych krajowych instytucji zajmujących się prawami człowieka.
Należy zapewnić dostęp do wymiaru sprawiedliwości wszystkim ludziom oraz tworzyć skuteczne, odpowiedzialne i przyjazne instytucje na wszystkich szczeblach rządzenia oraz zapewnić odpowiednie budżety pozwalające na realizację tych celów.
Na całym świecie, jak podaje ONZ, sądownictwo i policja znajdują się wśród instytucji najbardziej dotkniętych korupcją. Koszt korupcji, łapówkarstwa, kradzieży i unikania podatków w krajach rozwijających się według szacunków wynosi 1,3 bln USD rocznie. Fundusze te mogłyby posłużyć do poprawy losu wielu milinów ludzi, którzy żyją poniżej progu ubóstwa.
Ponad miliard dzieci na świecie jest dotkniętych przemocą, a jej skutki dla społeczeństwa szacowane są na 7 bln USD rocznie. Co 5 minut gdzieś na świecie z powodu przemocy śmierć ponosi jedno dziecko. 9 na 10 dzieci mieszka w krajach, w których kara cielesna nie jest całkowicie zakazana. Oznacza to, że 732 mln dzieci jest pozbawiona ochrony prawnej.
Odsetek więźniów przetrzymywanych bez wyroku sądowego wynosi 31% i nie zmienił się w ciągu ostatnich 10 lat.
Rządy prawa i rozwój gospodarczy są silnie powiązane i wzmacniają się nawzajem. Właśnie dlatego są one konieczne dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym i międzynarodowym.
Działania na rzecz pokoju, sprawiedliwości i silnych instytucji publicznych
Zadania zamieszczone w Agendzie ONZ na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 przypisane do celu 16:
16.1 Znacząco zmniejszyć poziom przemocy we wszystkich formach oraz związany z nią wskaźnik śmiertelności na całym świecie.
16.2 Wyeliminować nadużycia, wykorzystywanie i handel ludźmi oraz wszelkie formy przemocy i tortur wobec dzieci.
16.3 Promować rządy prawa na poziomie krajowym i międzynarodowym oraz zapewnić wszystkim równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości.
16.4 Do 2030 roku znacząco zmniejszyć nielegalne przepływy finansowe i handel bronią; wzmocnić proces odzyskiwania i zwracania skradzionego mienia oraz zwalczać wszelkie formy przestępczości zorganizowanej.
16.5 Znacząco zmniejszyć poziom korupcji i łapówkarstwa we wszystkich formach.
16.6 Rozwijać skuteczne, odpowiedzialne i przejrzyste instytucje na wszystkich szczeblach.
16.7 Zapewnić elastyczny, inkluzywny, partycypacyjny i reprezentacyjny proces podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach.
16.8 Rozszerzyć i wzmocnić udział krajów rozwijających się w światowych instytucjach międzynarodowego porządku prawnego.
16.9 Do 2030 roku zapewnić wszystkim tożsamość prawną, w tym rejestrację urodzeń.
16.10 Zapewnić powszechny dostęp do informacji oraz chronić podstawowe wolności, zgodnie z krajową legislacją i międzynarodowymi porozumieniami.
16.A Wzmocnić właściwe instytucje krajowe, w tym poprzez współpracę międzynarodową oraz budować zdolności na wszystkich szczeblach, w szczególności w krajach rozwijających się, na rzecz zapobiegania przemocy oraz zwalczania terroryzmu i przestępczości.
16.B Promować i egzekwować prawo niedyskryminujące nikogo oraz polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Zadania dla Unii Europejskiej w zakresie pokoju, bezpieczeństwa, sprawiedliwości
W 2012 roku Unia Europejska otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla za działania na rzecz pokoju, pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie.
Skuteczne systemy wymiaru sprawiedliwości odgrywają kluczową rolę w utrzymywaniu praworządności i podstawowych wartości UE.
Komisja Europejska stosuje szereg instrumentów i mechanizmów w celu promowania i przestrzegania podstawowych wartości UE, w szczególności praworządności.
Przestępczość jednak nadal stanowi zagrożenie dla europejskich obywateli, przedsiębiorstw, instytucji państwowych i całych społeczeństw. W roku 2022, w obliczu wojny w Ukrainie, Unia mierzy się z nowym poważnym problemem w sferze bezpieczeństwa publicznego.
Analizujemy realizację zdefiniowanych zadań, przypisanych do celów zrównoważonego rozwoju na podstawie informacji i wskaźników publikowanych na stronach Eurostat.
A te w odniesieniu do 16. celu zrównoważonego rozwoju dotyczą:
- śmiertelności z powodu zabójstw;
- poczucia zagrożenia wywołanego występowaniem przestępstw, przemocy lub wandalizmu;
- wydatków na sądownictwo;
- postrzegania niezależności wymiaru sprawiedliwości;
- skali korupcji;
- zaufania do instytucji unijnych.
Szczegółowa analiza dostępnych danych w tym zakresie w raportach na temat:
Bezpieczeństwo obywateli i poczucie zagrożenia
Dostępu do wymiaru sprawiedliwości zaufanie do instytucji unijnych
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu i ONZ
