Budynki transportu i łączności oddane do użytkowania
Transport i łączność to sektory dynamicznie rozwijające się w Polsce od wielu lat, czy pociąga to za sobą wzrost liczby budowanych dworców, terminali, garaży i innych budynków? Czy są regiony - województwa, gdzie takich obiektów przybyło wyraźnie więcej czy zdecydowanie mniej?
W Polskiej Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) do budynków transportu i łączności zalicza się budynki łączności, dworców i terminali:
- budynki lotnisk, budynki dworców kolejowych, dworców autobusowych i terminali portowych, budynki stacji kolejek górskich i wyciągów krzesełkowych;
- budynki stacji nadawczych radia i telewizji, budynki central telefonicznych, centra telekomunikacyjne itp.;
- hangary lotnicze, budynki nastawni kolejowych, "zajezdnie" dla lokomotyw i wagonów;
- budki telefoniczne;
- budynki latarni morskich;
- budynki kontroli ruchu powietrznego
oraz budynki garaży:
- garaże i zadaszone parkingi;
- budynki do przechowywania rowerów
Parkingi w budynkach przeznaczonych głównie do innych celów nie są wliczane do budynków garaży
Główny Urząd Statystyczny podaje informacje o liczbie, powierzchni użytkowej i kubaturze oddanych do użytkowania budynków transportu i łączności z podziałem na budynki łączności, dworców i terminali oraz oddzielnie budynki garaży. Poniżej na wykresach pokazano informacje bazujące na liczbie i powierzchni użytkowej oddanych budynków w tych kategoriach.
Liczba budynków łączności, dworców i terminali wybudowanych w latach 2005 - 2020
Sektor transportu i łączności należy do nielicznych, w którym wzrosła liczba oddanych do użytkowania budynków w roku 2020 w stosunku do roku poprzedniego. Liczba budynków łączności, dworców i terminali zwiększyła się o 26,5% r/r, przy spadku ich łącznej powierzchni o 12,4% r/r, a liczba garaży oddanych w 2020r. była wyższa o 2,6% niż rok wcześniej przy wzroście ich powierzchni łacznej o 16,8% r/r.
Pod względem liczby realizowanych rocznie obiektów przeważają zdecydowanie garaże, których rocznie buduje się od ok. 5 tys. do nawet ponad 7 tys. szt., podczas gdy budynków łączności, dworców i terminali łącznie powstaje rocznie kilkadziesiąt szt., widoczna jest też w tej grupie duża zmienność w poszczególnych latach.
Budynki transportu i łączności rzadko są rozbudowywany, jeżeli już to częściej dotyczy to budynków łączności, dworców i terminali niż budynków garaży.
Rozbudowywane budynki łączności, dworców i terminale miały często większą średnia powierzchnię użytkową niż nowo oddawane budynki w tej kategorii, dotyczy to również budynków garażowych.
Liczba budynków łączności, dworców i terminali, nowych i rozbudowanych, oddanych do użytkowania
Liczba budynków garaży nowych i rozbudowanych oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa budynków łączności, dworców i terminali [m2/budynek]
Średnia powierzchnia użytkowa budynków garaży [m2/budynek]
Dynamika r/r liczby i powierzchni budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania
Dynamika r/r liczby i powierzchni budynków garaży oddanych do użytkowania
Liczba i powierzchnia nowych budynków łączności, dworców i terminali oddane do użytkowania
Od czterech lat łączna powierzchnia oddawanych do użytku budynków łączności, dworców i terminali utrzymuje się na wyrównanym poziomie, pomimo różnej liczby budynków w poszczególnych latach. Wcześniej powierzchnia budynków w tej kategorii wykazywała duże wahania, co było wynikiem zmian w liczbie budynków, ale również zmiennej średniej powierzchni oddawanych budynków.
W porównaniu z tym średnia powierzchnia realizowanych garaży jest wyjątkowo stabilna, w latach 2005 – 2020 kształtowała się od 45 m.kw. w 2005r. do 71 m.kw. w 2009r.
Rocznie wykonywanych jest średnio od 1 do 6 budynków łączności, dworców i terminali w województwie. Najmniej w województwach: podlaskim, świętokrzyskim i opolskim, najwięcej w woj. mazowieckim. To średnie wartości z lat 2005 – 2020, w poszczególnych latach liczba ich znacząco może się różnić.
Przy tak niejednorodnej kategorii, również średnia powierzchnia oddawanych obiektów w poszczególnych województwach jest mocno zróżnicowana od ponad 2 tys. m.kw. w woj. wielkopolskim do 243 m.kw. w woj. lubuskim.
W analizowanym okresie rocznie oddawanych było od ponad 5 do ponad 7 tys. nowych garaży rocznie. Najwięcej, bo ponad 1 tys. średniorocznie w województwie śląskim, które jest niekwestionowanym liderem pod względem liczby budowanych garaży. W drugim wg kolejności - woj. wielkopolskim, rocznie budowanych było średnio 791 garaży. Najmniej w woj. opolskim (147 szt. rocznie) i woj. podlaskim (178 szt.).
Średnia powierzchnia użytkowa nowo budowanych garaży to od 44 m.kw w woj. śląskim do 90 m.kw w woj. świętokrzyskim.
Liczba i powierzchnia nowych budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania
Liczba i powierzchnia nowych budynków garaży oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa nowych budynków transportu i łączności oddanych w latach 2005 - 2020
Liczba nowych budynków łączności, dworców i terminali w województwach – średnia 2005-2020
Liczba nowych budynków garaży w województwach – średnia 2005-2020
Nowe budynki łączności, dworców i terminali w województwach – liczba budynków
Nowe budynki garaży w województwach – liczba budynków
Średnia powierzchnia użytkowa nowych budynków łączności, dworców i terminali oddanych w województwach w latach 2005 - 2020
Średnia powierzchnia użytkowa nowych budynków garaży oddanych w województwach w latach 2005 - 2020
Rozbudowane budynki łączności, dworców i terminali oddane do użytkowania
W latach 2005 – 2020 rocznie rozbudowywanych było do kilku do maksymalnie 25 budynków łączności, dworców i terminali. Przy tak niewielkiej liczbie średnia w połowie województw kształtuje się poniżej 1 rocznie, czyli w województwie rozbudowywany jest co kilka lat 1 obiekt z tej kategorii.
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowywanych obiektów jest mocno zróżnicowana od 44 m.kw. w woj. lubuskim do prawie 9 tys. m.kw. w woj. mazowieckim.
Budynków garaży rozbudowuje się rocznie od 68 w 2020r. do 330 w 2010r., ale stanowiły one niewielki procent wszystkich oddanych do użytku garaży (od 1 do 5%).
Najwięcej rozbudowanych garaży powstaje w woj. wielkopolskim (33 szt. rocznie) i śląskim (30 szt. rocznie). Najmniej w woj. świętokrzyski zaledwie średnio 4 szt. rocznie.
Największą przeciętną powierzchnię użytkową miały garaże rozbudowywane na Mazowszu (138 m.kw) i w Małopolsce (136 m.kw). Najmniej na Śląsku (46 m.kw).
Liczba i powierzchnia rozbudowanych budynków łączności, dworców i terminali oddanych do użytkowania
Liczba i powierzchnia rozbudowanych budynków garaży oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowanych budynków transportu i łączności oddanych w latach 2005 - 2020
Liczba rozbudowanych budynków łączności, dworców i terminali w województwach – średnia 2005-2020
Liczba rozbudowanych budynków garaży w województwach – średnia 2005-2020
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowanych budynków łączności, dworców i terminali oddanych w województwach w latach 2005 - 2020
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowanych budynków garaży oddanych w województwach w latach 2005 - 2020
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS