Budynki mieszkalne w technologii monolitycznej
AKTUALIZACJA: październik 20202
Wzrasta popularność technologii monolitycznej w polskim budownictwie mieszkaniowym w ostatnich latach. Ile mieszkań budowanych jest w tej technologii, gdzie one powstają? Czy budowa w technologii monolitycznej trwa krócej w porównaniu do innych technologii wznoszenia budynków? Czy mieszkania w tej technologii różnią się pod względem powierzchni użytkowej?
Konstrukcja obiektów w technologii monolitycznej wykonywana jest bezpośrednio na budowie, najczęściej z mieszanek betonowych dostarczanych na budowę (tzw. beton towarowy), układanych w uprzednio przygotowanych deskowaniach.
Wykonanie takiej konstrukcji składa się na ogół z następujących czynności:
- wykonania deskowania konstrukcji,
- przygotowania i montażu zbrojenia,
- przygotowania, ułożenia i zagęszczenia mieszanki betonowej,
- pielęgnowania betonu oraz zdjęcie deskowania po uzyskaniu przez beton wymaganej wytrzymałości.
Realizacja obiektu w technologii monolitycznej wymaga specjalistycznego sprzętu i wiedzy technicznej.
W danych statystycznych na temat technologii wznoszenia budynków wyodrębniona jest technologia monolityczna. Na stronach GUS można znaleźć też definicję technologii monolitycznej. Należy pamiętać, że to, że dany budynek jest dla celów statystycznych zakwalifikowany do danej technologii wykonania, oznacza tyle, że ta technologia jest przeważająca w jego konstrukcji i nie wyklucza zastosowania innych technologii w tym samym budynku np. na ściany działowe lub wypełniające.
Technologia monolityczna - definicja
Metoda wznoszenia budynku mieszkalnego o ścianowej lub szkieletowej konstrukcji z betonu lub żelbetonu realizowanej na miejscu budowy, z zastosowaniem deskowań (szalunków) o jedno- lub wielokrotnym użyciu i o różnych cechach konstrukcyjno-wymiarowych.
Technologia monolityczna coraz częściej stosowana w budownictwie mieszkaniowym
Biorąc pod uwagę tylko liczbę budynków mieszkalnych zrealizowanych w technologii monolitycznej, to najwięcej takich budynków oddano do użytkowania w latach 2008 – 2010. Uwzględniając czas trwania budowy, inwestycje te rozpoczynano w latach 2006 – 2008, jak pamiętamy był to czas boomu budowlanego na naszym rynku, a inwestorzy borykali się z brakiem tradycyjnych ściennych materiałów budowlanych. Realizowane w tym czasie budynki były stosunkowo małe, ponieważ liczba mieszkań przypadająca średnio na jeden budynek jest wyraźnie mniejsza niż w latach następnych.
W roku 2011 liczba oddanych do użytku budynków w technologii monolitycznej była blisko dziesięciokrotnie mniejsza niż rok wcześniej. W następnych latach ich liczba z roku na rok zwiększała się aż do roku 2021, kiedy to wystąpił spadek o blisko 22% w stosunku do roku poprzedniego (patrz wykres poniżej).
Realizowane budynki mieszkalne w technologii monolitycznej są zazwyczaj większe, w żadnej innej technologii wskaźnik liczby mieszkań na jeden budynek nie jest tak wysoki.
Liczba budynków mieszkalnych zrealizowanych w technologii monolitycznej w latach 1996 - 2021
Biorąc pod uwagę liczbę mieszkań oddanych do użytkowania w budynkach zrealizowanych w technologii monolitycznej lata 2008-2010 nie wyróżniają się tak zdecydowania jak w przypadku liczby budynków. W roku 2020 wybudowano o ponad ¼ mniej budynków w technologii monolitycznie niż w roku 2010, ale liczba oddanych mieszkań była prawie trzykrotnie większa.
Największą liczbę mieszkań w technologii monolitycznej w analizowanym okresie oddano do użytkowania w roku 2020, było to 32,6 tys. mieszkań. W ostatnim roku 2021 oddano blisko 25,1 tys. mieszkań, o 23,1% mniej niż rok wcześniej.
Liczba mieszkań oddanych do użytku w technologii monolitycznej w latach 1996 -2021
W Warszawie powstaje najwięcej budynków mieszkalnych w technologii monolitycznej
Technologia monolityczna wymaga od firmy wykonawczej odpowiedniego wyposażenia, a to generuje koszty. Dlatego budynki o konstrukcji monolitycznej są zwykle większa, o większej liczbie kondygnacji. Nie dziwi też fakt, że jak widzimy na poniższym wykresie nie wszędzie są realizowane. Głębsza analiza pokazuje, że takie budynki powstają najczęściej w dużych ośrodkach miejskich. Na prowadzenie wybija się tu Warszawa, w następnej kolejności, ale ponad czterokrotnie mniej, takich budynków oddaje się do użytkowania w Krakowie.
Zauważalne ilości budynków monolitycznych powstawały w aglomeracji śląskiej, w Lublinie i Rzeszowie. W Poznaniu, tak jak i w całym województwie wielkopolskim, w ostatnich pięciu latach wybudowano jeden budynek mieszkalny w technologii monolitycznej, oddany do użytkowania w roku 2021.
Biorąc pod uwagę średnią liczbę mieszkań na budynek można oszacować, że w roku 2021 w Warszawie oddano około 11 tys. mieszkań w technologii monolitycznej, a rok wcześniej mogło ich być nawet ponad 15 tys. szt.
Budynki mieszkalne w tej technologii realizują głownie deweloperzy, którzy dysponują odpowiednim zapleczem technicznym.
Oznacza to, że co drugie mieszkanie oddane do użytkowania w aglomeracji warszawskiej przez deweloperów na sprzedaż lub wynajem wybudowano w technologii monolitycznej. Nie oznacza to, że budynki te miały wszystkie ściany wylane z betonu, ale że konstrukcja monolityczna przeważała w tych budynkach.
Liczba budynków zrealizowanych w technologii monolitycznej w województwach
Szybkość budowy mieszkań w technologii monolitycznej
Czy taka budowa trwa krócej? Dane statystyczne na to nie wskazują. Średni czas trwania budowy budynków oddanych do użytkowania w technologii monolitycznej w roku 2021 wynosił 24,4 miesiące, to bardzo zbliżony poziom do tych zrealizowanych w „wielkiej płycie”. W poprzednich latach takie budowy trwały nawet dłużej niż realizowane przez deweloperów w innych technologiach, w tym również budynki realizowane w technologii tradycyjnej.
Przeciętny czas trwania budowy w miesiącach budynków mieszkalnych w technologii monolitycznej
Mieszkania w technologii monolitycznej coraz mniejsze
Oddawane do użytku mieszkania w latach 2007, 2008 i 2010 zrealizowane w technologii monolitycznej miały średnią powierzchnię użytkową ok. 68 m kw, te realizowane w ostatnich latach są już o 15 m kw mniejsze. Trend w kierunku zmniejszania powierzchni użytkowej mieszkań jest widoczny od roku 2010. Nie dotyczy on wyłącznie mieszkań budowanych w technologii monolitycznej, powierzchnia użytkowa mieszkań realizowanych w innych technologiach również w ostatnich latach zmniejszyła się.
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań zrealizowanych w technologii monolitycznej [m2]
Źródło: opracowanie własne na podstwie danych GUS