Budynki handlowo-usługowe oddane do użytkowania
Od wielu lat obserwujemy zmiany infrastruktury handlowo-usługowej, małe sklepy osiedlowe zastępowane są marketami, powstają nowe centra handlowe inne są rozbudowywane. Rocznie oddawanych jest do użytkowania ponad 3 tys. budynków handlowo-usługowych.
W Polskiej Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) do budynków handlowo-usługowych zalicza się: centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki, hale używane do targów, aukcji i wystaw, targowiska pod dachem, stacje paliw, stacje obsługi, apteki itp.
Sklepy w budynkach przeznaczonych głównie do innych celów nie są klasyfikowane jako budynki handlowo-usługowe.
Główny Urząd Statystyczny podaje informacje o liczbie, powierzchni użytkowej i kubaturze oddanych do użytkowania budynków handlowo-usługowych. Poniżej na wykresach pokazano informacje bazujące na liczbie i powierzchni użytkowej oddanych budynków handlowo-usługowych. Analiza danych dotyczących kubatury pokazuje, że dynamika i tendencje są bardzo zbliżone do danych dot. powierzchni.
Liczba oddawanych w ostatnich latach budynków handlowo-usługowych spadła o ok. 1/3 w porównaniu do lat 2005 – 2009. Przeciętna powierzchnia użytkowa takich budynków utrzymuje się od wielu lat na zbliżonym poziomie ok. 700 m.kw. Jedynie budynki handlowo-usługowe oddawane w latach 2005 -2006 były mniejsze, a ich średnia powierzchnia wynosiła niecałe 500 m.kw.
W łącznej oddawanej liczbie budynków ok. 20% stanowiły budynki rozbudowywane, w ostatnich latach ich udział spadł do 18%. Przeciętnie taki rozbudowywany budynek zwiększał swoja powierzchnię o 300 – 400 m.kw.
Rok 2020 przyniósł spadek liczby oddanych do użytku budynków handlowo-usługowych o 6,5% r/r, a ich łączna powierzchnia użytkowa również była niższa o 5,4% w stosunku do roku poprzedniego. Czy to efekt pandemii koronawirusa? Ile inwestycji zostało wstrzymane, przesunięte w czasie czy ich oddanie do użytku uległo opóźnieniu trudno jednoznacznie stwierdzić na podstawie aktualnych danych statystycznych.
Informacje na temat pozwoleń na budowę nowych budynków handlowo-usługowych, czyli planowanych inwestycji w tym zakresie, można znaleźć w odrębnym raporcie.
Liczba budynków handlowo-usługowych nowych i rozbudowanych oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa budynków handlowo-usługowych [m2/budynek]
Dynamika r/r liczby i powierzchni budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania
Nowe budynki handlowo-usługowe oddane do użytkowania
Najwięcej nowych budynków handlowo-usługowych w latach 2005 - 2020 oddawanych było w województwie mazowieckim – 409 rocznie, w następnej kolejności w województwie śląskim (377 budynków rocznie), w województwie wielkopolskim (364 budynki rocznie). Powyżej trzystu budynków handlowo-usługowych rocznie przybywało również w województwie małopolskim.
Najmniej buduje się takich obiektów w najmniejszym województwie opolskim (67 rocznie). Około 120 budynków rocznie oddawanych było do użytku w województwach: lubuskim, świętokrzyskim i podlaskim. W województwach z najwyższą średnia liczbą oddawanych do użytku budynków widać trend spadkowy, co świadczy o pewnym nasyceniu rynku. W innych widoczna jest tendencja odwrotna, w ostatnich latach oddawano więcej budynków handlowo-usługowych, dotyczy to m.in. województw: dolnośląskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego.
Przeciętna powierzchnia nowych oddawanych w latach 2005 – 2020 budynków handlowo-usługowych w województwie dolnośląskim była najwyższa i wynosiła ponad 1 tys. m.kw. Na drugim miejscu pod tym względem jest województwo pomorskie z 821 m.kw średniej powierzchni. Najniższą powierzchnie użytkową miały obiekty tego typu w woj. lubuskim – 469 m.kw.
Liczba i powierzchnia nowych budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa nowych budynków handlowo-usługowych oddanych w latach 2005 - 2020
Liczba nowych budynków handlowo-usługowych w województwach – średnia 2005-2020
Nowe budynki handlowo-usługowe w województwach – liczba budynków
Średnia powierzchnia użytkowa nowych budynków handlowo-usługowych oddanych w województwach w latach 2005 -2020
Rozbudowane budynki handlowo-usługowe oddane do użytkowania
Od roku 2015 spada liczba rozbudowywanych budynków handlowo-usługowych z ok. 1000 szt. do 567 w roku 2020. Najwięcej budynków tego typu rozbudowywano w województwie mazowieckim (14 rocznie), wielkopolskim (108 rocznie) i małopolskim (100 rocznie). Najmniej, tak jak i w przypadku nowych budynków, w województwie opolskim.
Powierzchnia użytkowa – średnia z lat 2005 -2020 – rozbudowywanych budynków w województwie wielkopolskim była najniższa (276 m.kw). W pozostałych województwach kształtowała się powyżej 300 m.kw., rzadziej powyżej 400 m.kw. z jednym wyjątkiem, w woj. dolnośląskim wynosiła 643 m.kw.
Liczba i powierzchnia rozbudowanych budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowanych budynków handlowo-usługowych oddanych w latach 2005 - 2020
Liczba rozbudowanych budynków handlowo-usługowych w województwach – średnia 2005-2020
Rozbudowane budynki handlowo-usługowe w województwach – liczba budynków
Średnia powierzchnia użytkowa rozbudowanych budynków handlowo-usługowych oddanych w województwach w latach 2005 -2020
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS