17 celów zrównoważonego rozwoju
Rozwój zrównoważony, czyli taki który pozwala na zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia, a jednocześnie nie ogranicza możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń. Takie podejście wymaga wspólnych działań wszystkich państw na świecie w zakresie rozwoju gospodarki, społeczeństwa i środowiska.
Koncepcja zrównoważonego rozwoju podlegała zmianom. Początkowo rozumienie zrównoważonego rozwoju ograniczało się do potrzeby zmniejszania negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze. Z biegiem lat z hasłem tym spotykaliśmy się w kontekście wielu nowych zagadnień.
Definicję zrównoważonego rozwoju można znaleźć w normach i dokumentach ONZ. Brzmi ona następująco:
Zrównoważony rozwój Ziemi to rozwój, który zaspokaja podstawowe potrzeby wszystkich ludzi oraz zachowuje, chroni i przywraca zdrowie i integralność ekosystemu Ziemi, bez zagrożenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń i bez przekraczania długookresowych granic pojemności ekosystemu Ziemi.
Cele zrównoważonego rozwoju do roku 2030
We wrześniu 2015 r. na Zgromadzeniu Ogólnym Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) 193 kraje podpisały Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, wraz z Porozumieniem Paryskim w sprawie zmian klimatu, stanowią plan działań na rzecz lepszego świata oraz ramowy program współpracy międzynarodowej w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz jego wymiaru społecznego, środowiskowego i gospodarczego.
Światowi przywódcy państw zobowiązali się do działań na rzecz wyeliminowania ubóstwa, ochrony planety i zapewnienia wszystkim ludziom pokoju i dobrobytu. To bezprecedensowe wydarzenie, nigdy wcześniej nie miało miejsca. Światowi przywódcy zobowiązali się do wspólnego działania i podejmowania wspólnych wysiłków w ramach tak szerokiej i powszechnej agendy.
Za tymi ogólnymi deklaracjami kryje się 17 celów zrównoważonego rozwoju wraz ze 169 powiązanymi z nimi zadaniami.
Cele Zrównoważonego Rozwoju
Cel 1. Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie;
Cel 2. Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo;
Cel 3. Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt;
Cel 4. Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie;
Cel 5. Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt;
Cel 6. Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi;
Cel 7. Zapewnić wszystkim dostęp do stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie;
Cel 8. Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi;
Cel 9. Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność;
Cel 10. Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami;
Cel 12. Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji;
Cel 13. Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom;
Cel 14. Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony;
Cel 15. Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej;
Cel 16. Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu;
Cel 17. Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Cele Zrównoważonego Rozwoju i zadania z nimi związane, mają charakter globalny, powinny być realizowane na całym świecie, z uwzględnieniem warunków poszczególnych krajów, ich możliwości i poziom rozwoju oraz zgodność z krajowymi strategiami i priorytetami – wyznaczają kierunki działań do 2030.
Czy można zmienić świat w 15 lat?
Okazuje się, że w dużym stopniu tak. Pokazały to Milenijne Cele Rozwoju, które zostały ogłoszone w 2000 roku i były realizowane do roku 2015.
Osiem Milenijnych Celów Rozwoju stanowiło zobowiązanie 189 państw do redukcji ubóstwa i głodu, zapewnienia równego statusu kobiet i mężczyzn, poprawy stanu zdrowia, poprawy stanu edukacji, walki z AIDS, ochrony środowiska naturalnego a także zbudowania globalnego partnerstwa między narodami na rzecz rozwoju. Chociaż większość celów nie została osiągnięta w pełni, to postęp który się dokonał został powszechnie uznany za sukces.
Dostrzegając sukces wspólnych działań oraz potrzebę utworzenia nowej agendy po 2015 roku, na Konferencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zrównoważonego Rozwoju (Rio+20) w roku 2012 powołano Otwartą Grupę Roboczą. Efektem działań tej grupy było uzgodnienie 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju na kolejne 15 lat - do 2030 roku, które zostały zatwierdzone przez wszystkie kraje członkowskie ONZ.
Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 to wynik procesu negocjacyjnego podjętego przez 193 państwa członkowskie ONZ przy udziale społeczeństw obywatelskich i innych zainteresowanych stron takich jak sektor prywatny czy włodarze miast.
Milenijne Cele Rozwoju skupiały się na państwach rozwijających się, szczególnie na tych najbiedniejszych, natomiast Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 dotyczą całego świata, państw rozwiniętych i państw rozwijających się.
Cele zrównoważonego rozwoju na poziomie Unii Europejskiej
Implementacja i sukces przyjętych 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju będzie zależał od krajowych strategii, planów i programów dotyczących zrównoważonego rozwoju na poziomie krajowym. To państwa będą decydować o ich realizacji. Cele Zrównoważonego Rozwoju są jedynie drogowskazem dla państw, które muszą dostosować krajowe plany do swoich globalnych zobowiązań.
Unia Europejska w pełni zobowiązała się do realizacji agendy 2030 i 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju. Taka deklaracja zawarta została w „Europejskim Zielonym Ładzie” oraz w dokumencie roboczym służb Komisji (SWD) „Realizacja celów zrównoważonego rozwoju ONZ – kompleksowe podejście”.
Postępy w realizacji 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i powiązanych z nimi 169 zadań, są monitorowane za pomocą zestawu globalnych wskaźników. Na poziomie regionalnym i krajowym mogą one być uzupełnione o inne wybrane wskaźniki.
Na poziomie Unii Europejskiej cela i zadania w zakresie zrównoważonego rozwoju są monitorowane przez Eurostat. Na podstawie wypracowanego zestawu wskaźników dla krajów UE prześledzimy w kolejnych raportach jak wygląda realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej.
Spójność polityki państw na rzecz zrównoważonego rozwoju nabrała nowego znaczenia w kontekście walki z pandemię COVID-19 i wywołanego przez nią kryzysu. Zasady zrównoważonego rozwoju mogą stanowić i stanowią swego rodzaju mapę drogową dla programów odbudowy dla całej UE i poszczególnych krajów członkowskich.
Przejdź do raportu:
- Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym
- Bezpieczeństwo żywnościowe w Polsce i UE
- Dobre zdrowie i jakość życia w Polsce i Europie
- Dostęp do edukacja i możliwość uczenia się przez całe życie dla wszystkich
- Cel piąty zrównoważonego rozwoju - równość płci
- Zrównoważona gospodarka zasobami wodnymi
- Dostęp do niedrogiej, niezawodnej i zrównoważonej energii w Europie
- Zrównoważony wzrost gospodarczy i godna praca
- Zrównoważone uprzemysłowienie oraz wsparcie innowacyjności
- Zmniejszenie nierówności w obrębie krajów i między krajami w UE
- Zrównoważone miasta i społeczeństwa
- Zrównoważone wzorce konsumpcji i produkcji
- Przeciwdziałanie zmianom klimatu i ich skutkom
- Zrównoważone wykorzystanie oceanów, mórz i zasobów morskich
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu i ONZ.
