Wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej
Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej zawiera wykaz przedsięwzięć, które uprawniają do ubiegania się o tzw. białe certyfikaty, czyli świadectwa efektywności energetycznej.
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie izolacji instalacji przemysłowych
- modernizacja i wymiana izolacji termicznej rurociągów ciepłowniczych, pieców oraz ciągów technologicznych w obiektach (np. izolacja rurociągów, zbiorników, kotłów, kanałów spalin, turbin, urządzeń oczyszczających gazy wlotowe, armatury przemysłowej, wymienników ciepła lub pieców grzewczych oraz odtwarzanie wymurówki, wy-miana materiałów ogniotrwałych lub warstw izolacyjnych w piecach);
- izolacja termiczna systemów transportu mediów technologicznych w obrębie procesu przemysłowego, w tym urządzeń transportowych, przygotowania półproduktów i produktów oraz sieci ciepłowniczych, wodnych i gazowych.
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie przebudowy lub remontu budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi
W zakres tych działań wchodzą również przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów.
- docieplenie ścian, stropów, podłóg na gruncie, fundamentów, stropodachów lub dachów;
- modernizacja lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, świetlików, bram wjazdowych lub zmiana powierzchni przeszkleń w przegrodach zewnętrznych budynków;
- montaż urządzeń zacieniających okna;
- modernizacja systemu ogrzewania lub systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej (np. izolacja cieplna, równo-ważenie hydrauliczne, zastosowanie wysokosprawnych źródeł ciepła wraz z automatyką lub zmniejszenie strat ciepła związanych z jego akumulacją, regulacją oraz wykorzystywaniem);
- likwidacja liniowych i punktowych mostków cieplnych;
- modernizacja systemu wentylacji polegająca na:
- montażu układu odzysku ciepła (rekuperacji),
- zastosowaniu gruntowych wymienników ciepła,
- izolacji kanałów nawiewnych i wywiewnych transportujących powietrze wentylacyjne,
- montażu systemów optymalizujących strumień objętości oraz parametry jakościowe powietrza wentylacyjnego doprowadzanego do pomieszczeń w zależności od potrzeb użytkownika;
- modernizacja systemu klimatyzacji przez dostosowanie tego systemu do potrzeb użytkowych budynku (np. dostosowanie strumienia powietrza do rzeczywistego obciążenia, zastosowanie układów z bezpośrednim odparowaniem, opartych o indywidualne klimatyzatory lub zastosowanie alternatywnych metod chłodzenia);
- modernizacja lub wymiana dźwigów wraz z ich napędami i oświetleniem;
- instalacja urządzeń pomiarowo-kontrolnych, teletransmisyjnych oraz automatyki w ramach wdrażania systemów zarządzania energią;
- przebudowa lub remont budynku użyteczności publicznej na podstawie umowy o poprawę efektywności energetycznej.
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie modernizacji lub wymiany
- oświetlenia wewnętrznego (np. oświetlenia pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej, mieszkalnych lub biurowych oraz oświetlenia budynków i hal przemysłowych, magazynowych lub handlowych) lub oświetlenia zewnętrznego (np. oświetlenia tuneli, placów, składowisk, ulic, dróg, parków, oświetlenia dekoracyjnego, oświetlenia stacji paliw lub sygnalizacji świetlnej), w tym:
- wymiana źródeł światła na energooszczędne,
- wymiana opraw oświetleniowych wraz z osprzętem na energooszczędne,
- wdrażanie inteligentnych systemów sterowania oświetleniem o regulowanych parametrach w zależności od po-trzeb użytkowych i warunków zewnętrznych,
- stosowanie energooszczędnych systemów zasilania;
- urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, telekomunikacyjnych lub informatycznych oraz w procesach energetycznych, z wyjątkiem procesów energetycznych prowadzonych w instalacjach spalania paliw objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji, w których są prowadzone działania wskazane w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, polegające na:
- modernizacji lub wymianie urządzeń energetycznych i technologicznych wraz z instalacjami (np. urządzeń i instalacji sprężonego powietrza lub wytwarzania próżni, kotłów, pomp, pompoturbin, turbin napędzających sprężarki procesowe i pompy, dmuchaw, wtryskarek, pras, myjek, wentylatorów, mieszadeł, agregatów chłodniczych lub młynów),
- modernizacji lub wymianie silników, napędów i układów sterowania lub zastosowaniu falowników przy napędach o zmiennym zapotrzebowaniu mocy,
- modernizacji lub wymianie urządzeń służących do transportowania produktów i półproduktów w ramach procesu technologicznego (np. wózków widłowych, wozideł technologicznych lub dźwigów towarowych),
- modernizacji lub wymianie rurociągów, zbiorników, kanałów spalin, kominów lub urządzeń służących do uzdatniania wody,
- modernizacji lub wymianie wyposażenia narzędziowego,
- stosowaniu systemów pomiarowych, monitorujących i sterujących w ramach wdrażania systemów zarządzania energią,
- optymalizacji ciągów transportowych paliw (stałych, ciekłych, gazowych) lub mediów (np. woda, para, sprężone powietrze, obiegi próżni, powietrze wentylacyjne, spaliny lub gazy procesowe) oraz ciągów transportowych kopalin i linii produkcyjnych,
- modernizacji lub wymianie urządzeń i instalacji służących wytwarzaniu energii elektrycznej, ciepła lub chłodu, w tym:
- układów rozładunku, przygotowania i transportu paliwa (np. układów nawęglania, odparowania gazu lub redukcji ciśnienia gazów),
- układów doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin (np. wentylatorów),
- układów chłodzenia (np. układów pompowych, skraplaczy lub chłodni kominowych),
- układów odprowadzenia i transportu odpadów paleniskowych (np. układów odżużlania),
- układów redukcji emisji (np. odpylania, odsiarczania oraz odazotowania spalin),
- transformatorów, silników elektrycznych i falowników,
- wymienników ciepła lub stacji redukcyjno-schładzających pary,
- układów uzdatniania wody (np. zmiana parametrów fizykochemicznych lub odgazowywanie),
- układów uzdatniania, produkcji oraz dystrybucji sprężonego powietrza (np. montaż sprężarek ze zmienną prędkością obrotową, montaż osuszaczy powietrza o niskim zapotrzebowaniu energii do procesu regeneracji, montaż sterowników nadrzędnych sterujących pracą urządzeń, stosowanie rozwiązań minimalizujących czas pracy sprężarek na biegu jałowym, optymalizacja ciśnienia w instalacji, montaż układów odzysku ciepła z procesu sprężania lub montaż zbiorników buforowych),
- układów przygotowania paliwa rozpałkowego (np. mazut lub olej lekki),
- układów sterowania, automatyki, pomiarowych, zabezpieczających lub sygnalizacyjnych,
- układów pompowych i pomp (np. stosowanie pomp o płynnej regulacji obrotów, montaż pomp o wyższej sprawności lub stosowanie metod regulacji zwiększających efektywność energetyczną układu),
- układów odwodnień oraz powrotu kondensatu instalacji parowych,
- modernizacji lub wymianie urządzeń i instalacji wykorzystywanych w górnictwie, w tym:
- układów urabiania złoża oraz transportu i zwałowania urobku,
- układów odwodnień,
- układów magazynowania, składowania, przeróbki urobku, sortowania oraz wzbogacania kopalin,
- układów oczyszczania wód kopalnianych i ścieków,
- układów zaopatrzenia w powietrze wentylacyjne,
- układów odmetanowania,
- modernizacji lub wymianie urządzeń telekomunikacyjnych (np. moduły radiowe, moduły systemowe lub moduły transmisyjne),
- modernizacji lub wymianie urządzeń informatycznych (np. komputery lub serwery);
- urządzeń i instalacji potrzeb własnych wykorzystywanych w procesach energetycznych prowadzonych w instalacjach spalania paliw objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji, w których są prowadzone działania wskazane w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, w tym:
- układów rozładunku, przygotowania i transportu paliwa (np. układów nawęglania, odparowania gazu lub redukcji ciśnienia gazów),
- układów doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin (np. wentylatorów),
- układów chłodzenia (np. układów pompowych, skraplaczy lub chłodni kominowych),
- układów odprowadzenia i transportu odpadów paleniskowych (np. układów odżużlania),
- układów redukcji emisji (np. odpylania, odsiarczania oraz odazotowania spalin),
- transformatorów, silników elektrycznych, napędów i układów sterowania oraz falowników,
- wymienników ciepła lub stacji redukcyjno-schładzających pary,
- układów uzdatniania wody (np. zmiana parametrów fizykochemicznych lub odgazowywanie),
- układów uzdatniania, produkcji oraz dystrybucji sprężonego powietrza (np. montaż sprężarek ze zmienną prędkością obrotową, montaż osuszaczy powietrza o niskim zapotrzebowaniu energii do procesu regeneracji, montaż sterowników nadrzędnych sterujących pracą urządzeń, stosowanie rozwiązań minimalizujących czas pracy sprężarek na biegu jałowym, optymalizacja ciśnienia w instalacji, montaż układów odzysku ciepła z procesu sprężania lub montaż zbiorników buforowych),
- układów przygotowania paliwa rozpałkowego (np. mazut lub olej lekki),
- układów sterowania, automatyki, pomiarowych, zabezpieczających lub sygnalizacyjnych,
- układów pompowych i pomp (np. stosowanie pomp o płynnej regulacji obrotów, montaż pomp o wyższej sprawności lub stosowanie metod regulacji zwiększających efektywność energetyczną układu),
- układów odwodnień oraz powrotu kondensatu instalacji parowych;
- lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła w rozumieniu art. 2 pkt 6 i 7 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, polegające na:
- wymianie lub modernizacji grupowych i indywidualnych węzłów cieplnych z zastosowaniem urządzeń i technologii o wyższej efektywności energetycznej (np. izolacje, napędy, armatura oraz wymienniki),
- modernizacji systemów zasilanych z grupowych węzłów cieplnych poprzez przebudowę tych systemów na węzły indywidualne,
- instalacji lub modernizacji systemów automatyki i monitoringu pracy węzłów i sieci ciepłowniczych,
- wymianie lub modernizacji lokalnych układów chłodniczych i klimatyzacyjnych,
- zastosowaniu układów kogeneracyjnych w lokalnych źródłach ciepła,
- modernizacji lokalnych źródeł ciepła (np. kotłowni lub ciepłowni osiedlowych),
- modernizacji odwodnień oraz powrotu kondensatu instalacji parowych;
- urządzeń przeznaczonych do użytku domowego (np. pralki, suszarki, zmywarki do naczyń, chłodziarki, kuchenki lub piekarniki);
- pojazdów służących do transportu drogowego lub kolejowego, w tym:
- wymiana opon na opony o niższym oporze toczenia,
- montaż systemu kontroli ciśnienia w oponach (TPMS),
- montaż systemu umożliwiającego monitorowanie oraz analizę efektywności stylu jazdy kierowcy,
- modernizacja pojazdu z silnikiem spalinowym związana z wymianą silnika spalinowego na silnik elektryczny,
- modernizacja pojazdu z silnikiem spalinowym napędzanym olejem napędowym lub benzyną na silnik napędzany LNG/CNG,
- montaż systemu odzysku energii z hamowania,
- montaż liczników energii w pojazdach trakcyjnych w ramach systemu zarządzania energią,
- wymiana pojazdów na nowe pojazdy elektryczne,
- wymiana pojazdów na nowe pojazdy z napędem hybrydowym,
- wymiana pojazdów na nowe pojazdy napędzane wodorem,
- wymiana pojazdów na nowe pojazdy napędzane LNG/CNG.
Lokalna sieć ciepłownicza to sieć ciepłowniczą dostarczającą ciepło do budynków z lokalnych źródeł ciepła.
Lokalne źródło ciepła to:
- kotłownia lub węzeł cieplny, z których nośnik ciepła jest dostarczany bezpośrednio do instalacji ogrzewania i ciepłej wody w budynku,
- ciepłownia osiedlowa lub grupowy wymiennik ciepła wraz z siecią ciepłowniczą o mocy nominalnej do 11,6 MW, dostarczająca ciepło do budynków.
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie odzyskiwania energii, w tym odzyskiwania energii w procesach przemysłowych, w tym poprzez instalację lub modernizację
- układów odzyskiwania ciepła z urządzeń i procesów przemysłowych lub energetycznych i wykorzystanie go do celów użytkowych lub w procesie technologicznym;
- systemu „freecoolingu” – procesu wykorzystania chłodu zawartego w powietrzu o niskiej temperaturze na zewnątrz budynku do schłodzenia powietrza wewnątrz budynku lub w instalacji;
- turbin i układów wytwarzania energii, wykorzystujących energię rozprężania lub redukcji ciśnienia gazów, par lub cieczy;
- układów przetwarzania ciepła odzyskiwanego z procesów przemysłowych lub energetycznych na energię elektryczną;
- układów przetwarzania gazów spalinowych i odpadowych z procesów przemysłowych lub energetycznych (np. gazu koksowniczego, wielkopiecowego lub konwertorowego) na energię elektryczną lub ciepło lub na paliwa energetyczne
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie ograniczeń strat
- związanych z poborem energii biernej przez różnego rodzaju odbiorniki energii elektrycznej, w tym poprzez zastosowanie lokalnych i centralnych układów do kompensacji mocy biernej (np. baterie kondensatorów, dławiki oraz ma-szynowe i elektroniczne układy kompensacyjne);
- sieciowych związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub gazu ziemnego, w tym również w wewnętrznych systemach dystrybucji energii elektrycznej zasilających instalacje wykorzystywane w procesach przemysłowych (np. elektrolizy lub elektrorafinacji);
- na transformacji, w tym przez:
- zastosowanie układów kompensacyjnych w stanach niskiego obciążenia i pracy jałowej,
- wymianę transformatorów na jednostki charakteryzujące się wyższą efektywnością energetyczną (sprawnością) lub dostosowane do zapotrzebowania na moc;
- w sieciach ciepłowniczych, w tym przez:
- modernizację i przebudowę sieci ciepłowniczej przez:
- zmianę technologii wykonania tych sieci (magistrali, sieci rozdzielczych lub przyłączy do budynków),
- zmianę trasy przebiegu rurociągów w celu zmniejszenia ich długości lub likwidacji zbędnych odcinków,
- zmianę średnicy rurociągów w celu poprawy wymagań hydraulicznych,
- usunięcie nieszczelności i przyczyn ich powstawania,
- budowę układów pompowo-mieszających ograniczających temperaturę zasilania w wydzielonych obszarach sieci ciepłowniczej w celu obniżenia strat ciepła na przesyle,
- poprawę izolacji cieplnej rurociągów wraz z ich wyposażeniem w armaturę (np. wymiana rurociągów ciepłowniczych na rurociągi preizolowane),
- zmianę parametrów pracy sieci ciepłowniczej lub sposobu regulacji tej sieci,
- modernizację systemu ciepłowniczego przez:
- przebudowę systemu zasilanego z grupowych węzłów cieplnych na system zasilany z węzłów indywidualnych,
- wymianę lub modernizację grupowych i indywidualnych węzłów cieplnych z zastosowaniem urządzeń i technologii o wyższej efektywności energetycznej,
- wprowadzenie lub rozbudowę systemu monitoringu i sterowania pracą sieci ciepłowniczej;
- modernizację i przebudowę sieci ciepłowniczej przez:
- związanych z systemami zasilania urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych, w tym przez:
- modernizację lub wymianę systemów zasilania (np. prostowników, zasilaczy lub baterii),
- wdrażanie systemów monitorujących i optymalizujących moc oraz zużycie energii elektrycznej urządzeń (np. wyłączających nieaktywne urządzenia, wyłączających lub ograniczających niektóre funkcjonalności lub zmieniających konfigurację urządzeń);
- związanych z magazynowaniem i przeładunkiem paliw ciekłych, w tym przez:
- zastosowanie instalacji i urządzeń służących do odzyskiwania par produktów naftowych,
- modernizację zbiorników przez:
- zabezpieczenie zbiorników naziemnych służących do magazynowania paliw ciekłych powłokami ochronnymi o zdolności odbijania promieniowania cieplnego,
- stosowanie izolacji termicznej zbiornika,
- modernizację dachu zbiornika,
- nakrycie kopułą zbiornika z zewnętrznym dachem pływającym,
- zastosowanie lub wymianę uszczelnienia zewnętrznego dachu pływającego,
- zastosowanie systemów chłodzenia zbiorników, takich jak:
- pompy służące do pompowania wody na dachy zbiorników,
- cyrkulacja medium chłodzącego w przeponie lub wężownicy zbiornika.
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, polegające na:
- zastąpieniu niskoefektywnych energetycznie źródeł ciepła wykorzystujących paliwa (stałe, ciekłe, gazowe) lub energię elektryczną źródłami charakteryzującymi się wyższą efektywnością energetyczną, w tym z wykorzystaniem ciepła z sieci ciepłowniczej wytworzonego w instalacji odnawialnego źródła energii, wykorzystującej ciepło wytworzone w wysokosprawnej kogeneracji lub ciepło odpadowe z instalacji przemysłowych;
- zastąpieniu niskoefektywnych energetycznie sposobów przygotowania ciepłej wody użytkowej sposobami charakteryzującymi się wyższą efektywnością energetyczną, w tym z wykorzystaniem ciepła z sieci ciepłowniczej wytworzone-go w instalacji odnawialnego źródła energii, w wysokosprawnej kogeneracji lub będącego ciepłem odpadowym z instalacji przemysłowych;
- budowie przyłącza do sieci ciepłowniczej oraz zakupie albo modernizacji węzła cieplnego w celu zastąpienia ciepła z niskoefektywnych energetycznie źródeł ciepła ciepłem z sieci ciepłowniczej wytworzonym w instalacji odnawialnego źródła energii, w wysokosprawnej kogeneracji lub będącym ciepłem odpadowym z instalacji przemysłowych;
- modernizacji instalacji wytwarzania chłodu z wykorzystaniem ciepła wytworzonego w instalacjach odnawialnego źródła energii, w wysokosprawnej kogeneracji lub ciepłem odpadowym z instalacji przemysłowych.
- ustawa o efektywności energetycznej
- ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów - art. 2 pkt 6 i 7
- obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej
Normy i przepisy budowlane
- Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 listopada 2021 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (M.P. 2021 poz. 1188 z późn. zmianami)
- Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2016 poz. 831 z późn. zmianami)
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1459 z późn. zmianami)