Trwałość elementów murowych
Na trwałość elementów murowych, w zależności od ich rodzaju, mają wpływ różne czynniki. Do tej pory nie zostały opracowane europejskie przepisy budowlane do oceny trwałości elementów murowych zarówno przed jak i po wbudowaniu. Dlatego, jeżeli jest to istotne ze względu na przewidziane przez producenta zamierzone zastosowanie, do czasu ustanowienia odpowiednich Norm Europejskich, producent powinien ocenić i zadeklarować odporność na cykliczne zamrażanie - odmrażanie elementów w odniesieniu do warunków, jakie występują w miejscu zastosowania - czyli zgodnie z przepisami krajowymi.
Jeżeli producent określił zamierzone zastosowanie wyrobu z całkowitym zabezpieczeniem przed penetracją wody, to te wyroby nie muszą spełniać wymagania odporności na zamrażanie - odmrażanie.
W poszczególnych częściach EN 771 dla określonych rodzajów elementów murowych podane są różne informacje i wymagania związane z ich trwałością, głównie odpornością na zamrażanie – odmrażanie.
Elementy murowe ceramiczne (zgodne z EN 771-1)
W załączniku B do PN-EN 771-1+A1:2015-10 określono, że na trwałość elementów ceramicznych mają wpływ takie czynniki jak: odporność na zamrażanie-odmrażanie oraz zawartość rozpuszczalnych siarczanów w warunkach użytkowania, z uwzględnieniem stopnia narażenia i ryzyka zawilgocenia.
Dla elementów murowych ceramicznych U przeznaczych do stosowania w murach niezabezpieczonych producent powinien deklarować ich trwałość poprzez podawanie (w deklaracji właściwości użytkowych) kategorii odporności tych elementów na zamrażanie/odmrażanie (w zależności od przewidzianego zastosowania w określonych warunkach):
F0 - warunki obojętne
F1 - warunki umiarkowane
F2 - warunki surowe
Do czasu opracowania europejskiej metody badania, odporność na zamrażanie-odmrażanie należy oceniać i deklarować zgodnie z przepisami obowiązującymi w zamierzonym miejscu zastosowania elementów. W Polsce obowiązuje norma PN-B-12012:2007 Metody badań elementów murowych. Określenie odporności na zamrażanie-odmrażanie elementów murowych ceramicznych. Przyjmuje się, że mury narażone na warunki surowe (F2) i umiarkowane (F1) należy wykonywać z elementów murowych spełniających wymagania określone w powyższej normie.
Dla elementów murowych ceramicznych P przeznaczych do stosowania w murach zabezpieczonych producent nie deklaruje ich trwałości.
Elementy murowe silikatowe (zgodne z EN 771-2)
Dla silikatowych elementów murowych przeznaczonych do stosowania w środowisku w którym w warunkach wilgotnych może wystąpić zamrażanie i odmrażanie, producent powinien deklarować kategorię odporności na zamrażanie/odmrażanie zgodnie z EN 771-2:2011+A1:2015 w oparciu o EN 772-18:2011
W przypadku kategorii F1 liczba cykli zamrażania-odmrażania ≥ 25.
W przypadku kategorii F2 liczba cykli zamrażania-odmrażania ≥ 50.
W obu kategoriach nie mogą wystąpić wyraźne uszkodzenia, a zmniejszenie wytrzymałości ma być ≤ 20 %
Elementy murowe z autoklawizowanego betonu komórkowego (zgodne z EN 771-4)
Odporność na zamrażanie – rozmrażanie autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK) określa się według PN-EN 15304:2010. przyjmuje się, że beton komórkowy można uznać za mrozoodporny jeżeli po 15 cyklach zamrażania – odmrażania ubytek masy oraz spadek wytrzymałości nie będą większe niż dopuszczalne oraz nie wystąpią wyraźne uszkodzenia. Ponieważ nie zostały określone wymagania, w Polsce przyjmuje się, że te spadki nie powinny być większe od 10%.
Normy i przepisy budowlane
- Oznaczanie odporności na zamrażanie-rozmrażanie autoklawizowanego betonu komórkowego
- Methods of test for masonry units - Part 18: Determination of freeze-thaw resistance of calcium silicate masonry units
- Specification for masonry units - Part 2: Calcium silicate masonry units
- Metody badań elementów murowych - Określanie odporności na zamrażanie-odmrażanie elementów murowych ceramicznych
- Wymagania dotyczące elementów murowych - Część 1: Elementy murowe ceramiczne