PN-EN 771-4 Elementy murowe z autoklawizowanego betonu komórkowego

Elementy murowe z autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK):

• mają gęstość netto mniejszą od 1 000 kg/m³;
• mają wytrzymałość na ściskanie nie mniejszą niż 1,5 N/mm² (w przypadku elementów murowych przewidzianych do zastosowania w elementach konstrukcyjnych);
• mogą być stosowane w ścianach murowanych zbrojonych i niezbrojonych: jednowarstwowych, szczelinowych, działowych, oporowych, piwnic, poniżej poziomu gruntu, przeznaczonych do ochrony ogniowej, cieplnej oraz przed hałasem, a także do budowy kominów (z wyjątkiem kanałów dymowych);
• są łączone zaprawami zwykłymi, lekkimi oraz do cienkich spoin.

W murze, powierzchnie czołowe elementów murowych z ABK mogą być łączone:

• na zaprawę - jeżeli elementy murowe są kształtowane regularnie (gładkie powierzchnie czołowe);
• na wpust i wypust (pióro i wpust) - jeżeli powierzchnie czołowe elementów murowych mają odpowiednio wyprofilowane powierzchnie czołowe;
• na zaprawę - w przypadku elementów murowych, które mają w powierzchniach czołowych odpowiednio ukształtowaną wnękę do wypełnienia zaprawą.

W normie PN-EN 771-4:2015-10 uwzględniono następujące rodzaje elementów murowych z ABK:

• w kształcie prostopadłościanu (kształtowane regularnie);
• kształtowane specjalnie (np. w kształcie U);
• uzupełniające;
• składające się z warstw o różnej gęstości, z których nie wszystkie są warstwami konstrukcyjnymi;
• z wbudowaną warstwą izolacji nienarażoną na działanie ognia;
• z różnymi kierunkami i kształtami drążeń;

Norma PN-EN 771-4:2015-10 nie dotyczy i nie określa:

• płyt o wysokości kondygnacji;
• elementów kanałów spalinowych:
• elementów murowych z izolacją cieplną mocowaną do powierzchni elementu narażonej na działanie ognia;
• standardowych wymiarów (nominalnych) elementów z autoklawizowanego betonu komórkowego;
• kątów elementów i dopuszczalnych odchyłek dla elementów kształtowanych specjalnie i uzupełniających;
• wyrobów przewidywanych do zastosowania jako warstwa zabezpieczająca przed wilgocią lub jako wykładziny komina.

W załączniku krajowym (informacyjnym) NA podano klasyfikację elementów murowych z ABK według gęstości brutto w stanie suchym i według średniej wytrzymałości na ściskanie oraz minimalne klasy wytrzymałości na ściskanie elementów murowych z ABK ze względu na klasy gęstości.

2. Klasa wytrzymałości na ściskanie elementu murowego z ABK jest wartością jego średniej wytrzymałości na ściskanie w N/mm². Przyjęto następujące klasy wytrzymałości na ściskanie: 1,5;   2;   2,5;   3;   3,5;   4;   4,5;   5;   6;   7.
 

Uwaga: Powyższe klasyfikacje są dobrowolne. Producenci mają obowiązek deklarowania gęstości brutto w stanie suchym wraz z odchyłkami oraz wytrzymałości na ściskanie elementu murowego, jeżeli to wynika z deklarowanego przez nich zamierzonego zastosowania wyrobu.

W normie określono sposoby pobierania próbek do badań wyrobów oraz kryteria oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów objętych wymaganiami tej normy.

W załączniku ZA podano informacje dotyczące powiązania z rozporządzeniem (UE) nr 305/2011 i dyrektywami UE.

Przyporządkowanie zasadniczych charakterystyk (i związanych z nimi właściwości użytkowych) dotyczących elementów murowych z ABK przeznaczonych do stosowania (zamierzone zastosowanie) w elementach budynku:
 

1. podlegających wymaganiom konstrukcyjnym:

• wymiary (nominalne) i ich dopuszczalne odchyłki (oraz płaskość i równoległość powierzchni wspornej - zgodnie z EN 772-16 oraz EN 772-20);
• kształt i budowa (kierunek i objętość drążeń, grubości ścianek, pole powierzchni drążeń na powierzchni wspornej, objętość wnęk chwytowych);
• wytrzymałość na ściskanie (wartość deklarowana wytrzymałości średniej lub charakterystycznej, z podaniem sposobu przygotowania próbki, kierunku obciążenia i kategorii elementu - zgodnie z EN 772-1);
• stabilność wymiarów (rozszerzalność/skurcz pod wpływem wilgoci - zgodnie z EN 680);
• wytrzymałość spoiny w murze:

1. na ścinanie (charakterystyczna wytrzymałość muru na ścinanie na podstawie badań zgodnie z EN 1052-3 lub na podstawie wartości ustalonych w EN 998-2);
2. na zginanie (charakterystyczna wytrzymałość muru na zginanie w płaszczyznach prostopadłej i równoległej do spoiny poziomej - zgodnie z EN 1052-2);

2. podlegających wymaganiom bezpieczeństwa pożarowego:

• reakcja na ogień (w przypadku elementów murowych w których masa i objętość materiałów organicznych ≤ 1,0 % deklaruje się klasę A1);

3. przeznaczonych do stosowania w warstwach odpornych na przenikanie wilgoci lub w elementach zewnętrznych budynku z odsłoniętą powierzchnią licową:

• absorpcja wody - dotyczy elementów przeznaczonych do stosowania w zewnętrznych elementach budynku z odsłoniętą powierzchnią licową (maksymalna absorpcja wody po 10, 30 i 90 minutach -  zgodnie z EN 772-11);

4. przeznaczonych do stosowania w elementach zewnętrznych budynku:

• przepuszczalność pary wodnej - dotyczy elementów przeznaczonych do stosowania w zewnętrznych elementach budynku (współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej zgodnie z EN 1745 lub EN ISO 12572);

5. przeznaczonych do stosowania w elementach budynku podlegających wymaganiom ochrony przed hałasem:

• gęstość (brutto – ew. netto - w stanie suchym oraz dopuszczalne odchyłki - zgodnie z EN 772-13);
• kształt i budowa;
• wymiary i ich odchyłki;

6. przeznaczonych do stosowania w elementach budynku podlegających wymaganiom ochrony cieplnej:

• właściwości cieplne (współczynnik przewodzenia ciepła λ_10,dry,unit, i model jego określania - zgodnie z EN 1745);

7. podlegających wymaganiom trwałości:

• trwałość (odporność na cykliczne zamrażanie i odmrażanie);

8. podlegających przepisom prawnym dotyczącym substancji niebezpiecznych:

• uwalnianie (zawartość) substancji niebezpiecznych.

Producent sporządza deklarację właściwości użytkowych i umieszcza oznakowanie CE na podstawie systemów oceny i weryfikacji właściwości użytkowych określonych w załączniku V do rozporządzenia (UE) nr 305/2011. W przypadku elementów murowych z ABK, wyroby kategorii I objęte są systemem 2+, a wyroby kategorii II systemem 4.

Podane zostały wymagania dotyczące znakowania  wyrobów, jak również przykłady deklaracji właściwości użytkowych (DoP) oraz znakowania CE i etykietowania elementów murowych objętych normą.